GEKSİS Raporu Nedir? Nasıl Kullanılır?

İade taleplerinin kontrolünü kolaylaştıran GEKSİS raporu, mükelleflerin beyan ve bildirim süreçlerini sistematik hâle getirir. GEKSİS raporu otomatik analizlerle riskli alanların erken tespit edilmesine olanak tanır. Aynı zamanda vergi süreçlerinin şeffaflaştırılmasına, hataların erkenden tespit edilmesine ve iade işlemlerinin hızlanmasına da katkı sağlar. Detaylı rehberimizden GEKSİS raporunun ne olduğunu, ne için kullanıldığını, hangi işlemlerin yapılabildiğini ve çok daha fazlasını öğrenebilirsiniz. 

GEKSİS’in Açılımı Nedir?

GEKSİS, Gelir ve Kurumlar Vergisi Standart İade Sistemi ifadesinin kısaltmasıdır. Türkiye’de Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından geliştirilen bu sistem, vergi mükelleflerinin gelir ve kurumlar vergisi iade taleplerini elektronik ortamda yönetmelerini sağlar.

GEKSİS Ne İçin Kullanılır?

Vergi iadesi süreçlerinde hem mükelleflerin hem vergi idaresinin iş yükünü azaltmak ve işlemlerin daha şeffaf, güvenli ve hızlı yapılmasını sağlamak amacıyla geliştirilen bir yazılım altyapısıdır. GEKSİS, dijitalleşen vergi uygulamaları kapsamında geleneksel kâğıt tabanlı süreçlerin yerini alan, işlemleri hızlandıran ve kolaylaştıran bir platformdur.

Sistem vergi mükelleflerinin, iade taleplerini standart dilekçeler üzerinden elektronik ortamda yapabilmesini, takip edebilmesini ve onay süreçlerini dijital olarak tamamlayabilmesini mümkün kılar. GEKSİS, standart iade taleplerini yöneten ve bu taleplerle ilgili bilgilerin sistematik olarak kaydedildiği, kontrol edildiği bir platformdur.

İade taleplerinin yanı sıra sistemde yer alan çeşitli modüller aracılığıyla mükelleflerin iade işlemlerine dair dilekçe hazırlama, gönderme, talep durumunu izleme ve gerekirse taleplerde düzeltme yapma gibi fonksiyonları da içerir. 

GEKSİS’in ve GEKSİS Kontrol Raporunun Avantajları

İşte GEKSİS’in ve GEKSİS kontrol raporunun avantajları şu şekilde açıklanabilir:

• Vergi İade Sürecinin Hızlandırılması: Kontrol raporunda tespit edilen hatalar mükellef tarafından hızlıca düzeltilebilir ve iade işlemleri kısa sürede sonuçlandırılabilir. 
• Belge ve Evrak Trafiğini Azaltma: GEKSİS üzerinden vergi daireleriyle yapılan yazışmalar ve belge sunma işlemleri daha kolay hâle gelir. Süreçlerin çoğu dijital ortamda tamamlanarak bürokratik işlemler pratikleştirilebilir. 
• Şeffaf ve İzlenebilir Vergi Süreci: Gelir/kurumlar vergisi iade işlemleri sürecinin her aşaması sistem aracılığıyla kolayca takip edilebilir. Mükellef hangi kayıtlarda hata olduğunu ve nasıl bir düzeltme gerektiğini dilediği zaman görebilir.
• Hataların Erken Tespiti: Kontrol raporu beyanlarındaki tutarsızlıklar ve eksiklikler detaylıca görülebilir. Böylelikle mükellefler hatalarını erkenden fark ederek hızlıca düzeltebilir. 
• Güvenli ve Çağdaş Yapı: Elektronik denetim sistemi, verilerin doğruluğunu ve güvenliğini artırarak modern vergi uygulamalarına uyumlu bir altyapı sunar.
• İdari Yükün Azaltılması: Vergi dairelerinin manuel inceleme ve belge talep süreçleri büyük ölçüde azalır. 
• Dijital Kontrol İmkânı: GEKSİS mükelleflerin beyan ettikleri bilgileri, Gelir İdaresi Başkanlığının veri ambarındaki kayıtlarla elektronik ortamda karşılaştırır. Bu sayede manuel kontrol süreçlerine göre daha sistemli ve güvenilir sonuçlar elde edilir.

GEKSİS’i Kimler Kullanabilir?

99 Seri Nolu Gelir Vergisi Sirküleri’nde yer aldığı üzere gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri 2015 yılı ve sonraki vergilendirme dönemlerine ait iade taleplerini GEKSİS üzerinden yapmalıdır.

İade talebinde bulunabilecek mükellefler şu şekilde sıralanabilir:

• Gelir vergisi mükellefleri (0001 ve 0012 koduyla beyanname verenler),
• Kurumlar vergisi mükellefleri (0010 koduyla beyanname verenler).

Bununla beraber kazancı ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ya da diğer kazanç ve iratlardan oluşup 0012 koduyla (hazır beyan) beyanda bulunan mükellefler de isterlerse standart 1A gelir/kurumlar vergisi iade talep dilekçesi doldurup GEKSİS üzerinden giriş yaparak iade talebinde bulunabilir. 

GEKSİS Üzerinden Hangi İşlemler Yapılabilir?

Gelir ve Kurumlar Vergisi Standart İade Sistemi aracılığıyla gerçekleştirilebilen işlemler şu şekildedir:

1. Gelir/kurum vergisi iade talep dilekçesi
2. İade talep dilekçesi sorgulama işlemleri
3. Gelir/kurumlar vergisi iade talebi girişi
4. Gelir/kurumlar vergisi iade kontrol raporu görüntüleme
5. Gelir/kurumlar vergisi iadesi eksiklik cevap yazıları

Gelir/Kurum Vergisi İade Talep Dilekçesi

1A ve 1B gelir/kurumlar vergisi iade talep dilekçesi doldurma işlemi sistemden kolay ve pratik bir şekilde gerçekleştirilebilir. Böylelikle iade talepleri elektronik ortamda hızlıca yapılabilir.

İade Talep Dilekçesi Sorgulama İşlemleri

Öncesinde gerçekleştirilen iade talep dilekçesini görüntüleme ve sorgulama işlemlerini de gerçekleştirmek mümkündür.

Dilekçeyi görüntülemek için istenen bilgiler şunlardır:

• T.C. Kimlik No/Vergi Kimlik No:
• Vergi Dairesi:
• İade Dosya No:

Dilekçeyi sorgulamak için istenen bilgilerse şu şekildedir:

• T.C. Kimlik No/Vergi Kimlik No:
• Sorgu Başlangıç Tarihi:
• Sorgu Bitiş Tarihi:
• Vergi Dairesi:
• Vergi Kodu:
• Vergilendirme Dönemi:

Ek olarak sorgu bitiş ve başlangıç tarihinin arasının en fazla 365 gün şeklinde belirlenmiş olması da göz önünde bulundurulmalıdır. 

Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talebi Girişi

Gelir/kurumlar vergisi iade talebi girişi kısmından yapılabilecek işlemler şu şekildedir:

• Daha Önce Girilen Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talep Giriş İşlemlerinin İptal Edilmesi/Pasife Çekilmesi Talepleri: Dönem, talep zamanı, evrak numarası, talep türü, açıklama ve durum bilgileri görüntülenebilir.
• Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talep Giriş İşlemlerinin İptal Edilmesi/Pasife Çekilmesi Talep Dilekçesi: Dönem tipi, dönem, işlem ve açıklama bilgilerinin iletilmesi gerekir. 
• Daha Önce Girilen Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talepleri: Dönem, durum, dönem tipi, iade türü, iade hakkını doğuran işlem türü, YMM var/yok, YMM TCKN, kesinti var/yok ve güncelleme bilgilerine ulaşılabilir.
• Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talebi Girişi: Sistemde görüntülenen seçenekler doldurularak giriş yapılabilir. 

Gelir/Kurumlar Vergisi İade Kontrol Raporu Görüntüleme

Gelir/kurumlar vergisi iade kontrol raporu görüntüleme ve GEKSİS kontrol raporu oluşma kriterleri sorgulama işlemleri bu bölümden gerçekleştirilebilir. Rapor görüntüleme kısmında T.C. kimlik numarası girilip dönem ve rapor seçimi yapılarak istenen rapora ulaşılabilir. Kriterleri sorgulamak içinse T.C. kimlik numarası ve dönem bilgileri girilebilir. 

Gelir/Kurumlar Vergisi İadesi Eksiklik Cevap Yazıları 

Cevap yazıları kısmından şu işlemler yapılabilir:

• Gelen eksiklik yazıları görüntüleme,
• Gönderilen eksik cevapları görüntüleme/güncelleme,
• Eksiklik cevap yazısı hazırlama.

GEKSİS Nasıl Kullanılır?

Gelir ve Kurumlar Vergisi Standart İade Sistemi, iade taleplerini elektronik ortamda yapma olanağı tanıyan resmî bir platformdur. Öncelikle GEKSİS’e erişim için doğrudan veya e-Devlet üzerinden Dijital Vergi Dairesi’ne giriş yapılmalıdır.

Sisteme eriştikten sonra kullanıcı doğrulaması için aşağıdaki bilgilerle giriş yapılmalıdır:

• Kullanıcı Adı: Vergi kimlik numarası veya sistemde kayıtlı kullanıcı adı.
• Şifre: Sistemde tanımlı şifre.
• Mali Müşavir Yetkisi: Belirli durumlarda mali müşavir yetkisiyle de giriş yapılabilir.

Giriş bilgileri doğru girildikten sonra “Giriş Yap” butonuna tıklayarak GEKSİS ana menüsüne bağlanabilirsiniz. Ardından GEKSİS ana menüsündeki iade taleplerine ilişkin farklı modüller ve seçenekler arasından dilediğiniz işlemi seçerek gerekli adımları takip edilebilirsiniz. 

GEKSİS Kontrol Raporu Oluşturma Şartları

Gelir veya kurumlar vergisi iade taleplerinin işleme alınabilmesi için hem Gelir/Kurumlar Vergisi İade Talep Girişi tablosunda hem İade Talep Dilekçesi Bilgileri tablosunda geçerli verilerin bulunması gerekir. Ayrıca raporlar Türkiye genelinde toplu olarak üretilmekte olup bireysel bazda rapor üretimi mümkün değildir.

GEKSİS kontrol raporu oluşturabilmek için karşılanması gereken şartlar şu şekilde detaylandırılabilir:

• GEKSİS tablosunda yer alan “Onay Zamanı” sütununda tarih bilgisinin yer alması, “Durum” sütunundaysa “Onaylandı” ifadesinin bulunması önemlidir.
• “Durum” sütununda “Pasife çekildi” ifadesi görünüyorsa bu durumda daha önce yapılmış olan iade talebinin üzerinde gerekli düzenlemeleri ve güncellemeleri yaparak yeniden onaylama işlemi yapmak gerekir.
• Yine “Durum” sütununda “İptal edildi” yazıyorsa iade talebi için yeni bir giriş yapılmalıdır.
• Standart İade Talep Dilekçesi Bilgileri tablosunda mutlaka aktif ve geçerli bir dilekçe bulunmalıdır. Eğer burada dilekçe bilgisi yoksa Gelir/Kurumlar Vergisi İade İşlemleri ekranından talebe uygun şekilde 1A veya 1B dilekçesi doldurulabilir.

GEKSİS Raporu Nedir?

Gelir/Kurumlar Vergisi Standart İade Sistemi üzerinden takip edilebilen raporla ilgili detayları aşağıda bulabilirsiniz. 

GEKSİS Kontrol Raporu Nedir?

GEKSİS kontrol raporu, standart iade sistemi kapsamında iade talep giriş işlemi yapıldıktan sonra oluşturulan ve iade talebini detaylı olarak segment bazında kontrol eden rapordur. Vergi dairesi, gelir ve kurumlar vergisi iade işlemleri kapsamında mükellefin talep ettiği iadeye ilişkin sistem tarafından yapılan kontrol sonuçları bu rapor sayesinde görebilir.

Kontrol edilen alanlar geçmiş dönem zarar kontrolü, tevkifat kontrolü ve vergi borcu kontrolü gibi segmentlere ayrılır. Her segmentin durumu başarılı veya başarısız olarak gösterilir. Eğer raporda başarısız segment çıkarsa mükelleften kontrol raporu cevap dilekçesi veya ek belge istenerek hatalar düzeltilir ve iade süreci tamamlanır.

GEKSİS Kontrol Raporu Ne Zaman ve Nasıl Oluşturulur?

Mükellef tarafından standart iade talep giriş işleminin onaylanmasından bir sonraki gün GEKSİS kontrol raporu sistem tarafından otomatik oluşturulur. Sistem beyanname ve iade talep girişini esas alarak kayıtlı verileri segment bazında kontrol eder.

Her yeni iade talep giriş işlemi yapıldığında veya talep güncellendiğinde sistem, bu raporu yeniden analiz ederek günceller. Bununla beraber rapor hem mükellefin hem vergi dairesinin erişimine açılır.

Gerekli şartlar karşılandığı hâlde sistemsel sorunlar olması durumunda GEKSİS raporlarının üretilmesi bazen gecikebilir. Böyle bir durumda raporun gün içinde sisteme düşmesi beklenmelidir.

GEKSİS Kontrol Raporu Nasıl Görüntülenir? 

Mükellefler GEKSİS kontrol raporunu görüntülemek için Dijital Vergi Dairesi sistemine giriş yaparak kolayca görüntüleyebilir. e-Devlet üzerinden de dijital.gib.gov.tr/ adresine bağlanılabilir. Ayrıca iade talebi onaylandıktan sonra kontrol raporu, otomatik oluşur ve istenirse PDF veya HTML formatında indirilebilir.

GEKSİS Kontrol Raporundaki Başarısız Kontrol Segmentleri

GEKSİS kontrol raporunda bazı kontrol segmentleri başarısızlık gösterebilir. Aşağıda kontrol segmentlerinin başarısızlık gösterdiği durumlarda mükelleflerin izlemesi gereken yol haritasını bulabilirsiniz. 

Başarısızlığın Belgeyle Açıklanabilir Olması Durumu

Eğer kontrol segmentinde oluşan başarısızlık mükellefin elinde bulunan resmî belgelerle veya dokümanlarla açıklanabiliyorsa mükellef bu belgelerle birlikte vergi dairesine başvurmalıdır. Vergi dairesine sunulacak olan cevap dilekçesinde başarısızlık sebebi detaylı ve net belirtilmelidir.

Örneğin BAĞ-KUR primi ödemelerinin yıllık beyannamede indirilmiş ancak geçici vergi beyannamesinde indirilmemiş olması sebebiyle “Yıllık Beyanname-Geçici Vergi Beyannamesi Matrah Uyumu” kontrol segmentinde hata oluşabilir.

Vergi dairesi bu tarz durumlarda dilekçede sunulan açıklamayı uygun bulursa açıklamayı ilgili kontrol segmentindeki raporun geri bildirim kısmına yazarak kaydeder. Böylelikle raporun yeniden analiz edilmesine gerek kalmadığı için süreç hızlıca sonuçlanabilir.

Başarısızlığın Sicil Bilgilerinin Kaynaklı Olması Durumu

Başarısızlık mükellefin sicil bilgileriyle ilgili hatalardan kaynaklanıyorsa mükellefin öncelikle ilgili vergi dairesine başvurarak sicil bilgilerinin düzeltilmesini sağlaması gerekir.

Örneğin adi ortaklıkların hisse oranlarında yanlışlık varsa bu durum kontrol raporunda hata olarak yansıyabilir. Sicil bilgileri düzeltilmezse rapor hatalı olacağı için düzeltme işlemi yapılmalıdır.

Düzeltmelerin GEKSİS kontrol raporuna yansıyabilmesi içinse vergi dairesinin raporu yeniden analiz etmesi gerekir. Mükellef bu nedenle sicili düzelttikten sonra vergi dairesi tarafından raporun tekrar incelenmesini talep etmelidir.

Başarısızlığın Beyanname Düzeltmesi Gerektirmesi Durumu

Kontrol raporundaki hata mükellefin iade esaslı yıllık beyannamesinde, geçici vergi beyannamesinde, KDV beyannamesinde veya kesinti bildirimine ilişkin muhtasar beyannamesinde yapılacak düzeltmeleri zorunlu kılıyorsa mükellef ilgili beyannameleri düzeltmelidir.

Hata, düzeltme beyannamesi verilmediği takdirde raporda düzeltilmez. Beyanname düzeltmesi yapıldıktan sonra vergi dairesi, raporu yeniden analiz ederek güncellenmesini sağlar. 

Başarısızlığın İade Bilgileri veya Yıllara Yaygın İnşaat İşleri Listesi Değişikliği Gerektirmesi Durumu

Segmentteki başarısızlık, iade bilgileri ya da yıllara yaygın inşaat işleri listesinde değişiklik yapılmasını zorunlu kılıyorsa mükelleflerin bu bilgilerin pasife çekilmesi için talepte bulunması gerekir. Pasife çekilme talebi ilgili vergi dairesi tarafından onaylandıktan sonra iade bilgileri ve liste güncellenmeli, yeniden onaylanmalıdır.

GEKSİS Kontrol Raporu Cevap Dilekçe Örneği

Gelir/kurumlar vergisi iadesine ilişkin GEKSİS kontrol raporu oluşturulduktan sonra raporda uyumsuz olarak çıkan segmentlerdeki eksiklikler, mükellef tarafından hazırlanacak bir kontrol raporu cevap dilekçesiyle açıklanarak tamamlanabilir. Eksiklik cevap yazıları olarak nitelendirilen dilekçe örneği, mükellefin kontrol raporunda tespit edilen eksikliklere göre değişir.

Eksiklik cevap yazısı hazırlama bölümüne ulaşmak için şu bilgilerin girilmesi gerekir:

• T.C. Kimlik No/Vergi Kimlik No:
• Vergi Dairesi:
• Belge Türü:
• Vergi Türü:

Eksiklik yazısı hazırlama esnasında seçilecek belgenin ve vergi türünün doğru seçilmesi oldukça önemlidir. Seçim yapmadan önce vergi dairesi tarafından gönderilen yazılar teyit edilebilir. 

GEKSİS İade Talep Dilekçesi Örneği

Mükellefin iade talep dilekçesini vermeden önce iade talep girişini yapmış olması gerekir. Aksi takdirde mükellefin iade kontrol raporunu görüntülemesi mümkün değildir. Gelir/kurumlar vergisi iade talep girişinde verilmesi gereken bilgiler şunlardır:

• T.C. Kimlik No/Vergi No:
• Dönem Tipi:
• Dönem:
• İade Türü:
• İade Hakkı Doğuran İşlem Türü (Birden fazla seçenek işaretlenebilir):
• Yıllık Beyannamenizde Birden Fazla Takvim Yılına Sirayet Eden İnşaat ve Onarma İşlerinden Kesintiniz Var mı?: 

Gerekli bilgiler iletilerek iade talebi girişinin yapılmasının ardından iade talep dilekçesi hazırlanabilir. Gelir/kurumlar vergisi iade talep dilekçesi 1A ve 1B olarak ikiye ayrılır. Bu iki dilekçenin birbirinden tek farkı, 1B gelir/kurumlar vergisi iade talep dilekçesinin geçici vergiden doğan iadeler için doldurulmasıdır. 

Gelir/kurumlar vergisi iade talep dilekçesi örneği şu şekildedir:

T.C. Kimlik No/Vergi Kimlik No:

Vergi Dairesi:

E-Posta Adresi:

Telefon Numarası:

Dönem Tipi:

Dönem:

Mahsuben İade:

• Vergi dairesine/dairelerine olan borçlarıma:
• Müteselsilen sorumlu olduğum iş ortaklığı, adi ortaklık, avukatlık ortaklığı, adi komandit veya kollektif şirket borçlarına ya da iş ortaklığımın ortaklarının borçlarına:

Nakden İade:

• Adıma/kurumumuz adına:

İade Talep Tutarı: 

• Bankası:
• Şubesi:
• (IBAN) Nolu hesaba aktarılması:

Mükellef’le Vergi ve Muhasebe İşlemlerine Pratik Çözümler

Mükellef olarak pek çok ülkede şirket kuruluşundan yönetim sürecine kadar size her aşamada destek sağlıyoruz. Vergi beyanı, sanal ofis ve marka tescil gibi hizmetlerimizle hayallerinizi gerçekleştirmeniz için yanınızda oluyoruz. Girişimcilerin ihtiyaçlarına uygun tasarladığımız yapay zekâ destekli ön muhasebe hizmetlerimizle de finansal süreçlerinizi kolaylaştırıyoruz. Hemen üye olun, sizi arayalım.

Sıkça Sorulan Sorular

GEKSİS raporu hakkında sıkça sorulan sorulara buradan ulaşabilirsiniz.

Yararlanılan Kaynaklar 

• https://intvrg.gib.gov.tr/geksis_ss.pdf
• https://intvrg.gib.gov.tr/GEKSIS_Kilavuz.pdf
• https://ismmmo.org.tr/Mevzuat/Gelir-ve-Kurumlar-Vergisi-Iade-Talepleri-Gelir-ve-Kurumlar-Vergisi—14904?
• https://www.turkiye.gov.tr/gib-intvrg-gelirkurumiade
• https://www.turmob.org.tr/arsiv/mbs/resmigazete/-EKSIKLIK_YAZILARI_KILAVUZU.pdf
• https://www.turmob.org.tr/ekutuphane/detailPdf/99211856-96cb-4475-9ed8-feb8a9ebb97a/_deneme