Küresel pazarda faaliyet göstermek ve yeni kazanç fırsatı elde etmek isteyen birçok işletme için Fransa’da şirket kurmak avantajlı bir seçenektir. Uluslararası faaliyet gösteren şirket girişimi için şirket türlerini iyi analiz ederek karar vermek ve yasal gereklilikleri eksiksiz tamamlamak önemlidir. Girişimciler için heyecan verici bir fırsat olan şirket kurma süreci, stratejik bir planlamayla etkili şekilde yürütülebilir. Fransa’da şirket kurmak için gerekli belgelere ve izinlere dair detaylı bilgiler içeren bu yazı, hayalinizdeki girişime sınır ötesi boyut kazandırmak için adım atarken size rehber olabilir.
Fransa’da Şirket Kurmak İçin Gerekli Belgeler
Fransa’da şirket kurmak için yerine getirilmesi gereken prosedürler şirketin türüne göre değişiklik gösterebilse de tüm süreçler bazı benzer aşamaları içerir. Bu süreçte öncelikle bireysel bir işletme veya bir şirket kurmak arasında seçim yapılır. Bu seçim; vergilendirme, idari, sosyal, mali yükümlülükler ve haklar gibi çeşitli unsurları etkiler.
Ortak sayısı, sermaye miktarı ve ortakların sorumluluğunun derecesi gibi faktörler şirketin türüne göre farklılık gösterir. Fransa’da kurulabilecek başlıca şirket türleri şunlardır:
- Kolektif Şirket (SNC): En az iki ortakla kurulur. Ortaklar şirketin borçlarından müştereken ve müteselsilen sorumludur. Asgari sermaye gerekliliği yoktur. Zanaatkârlar, ticaretle uğraşanlar, sanayiciler, serbest meslek sahipleri (hukuk, yargı ve eczacılar dışında kalan sağlık meslekleri hariç) tarafından kurulabilir.
- Anonim Şirket (SA): Genellikle büyük işletmeler için tercih edilir. En az iki ortakla kurulur. Ortakların hisseleri şirkete yaptıkları sermaye katkısının miktarına bağlıdır. Zanaatkârlar, ticaretle uğraşanlar ve sanayiciler tarafından kurulabilir.
- Limited Şirket (SARL): 2-100 arası ortakla kurulur. Ortaklar şirketin borçlarından kişisel katkıları kadar sorumludur. Asgari sermaye şartı yoktur. Zanaatkârlar, ticaretle uğraşanlar, sanayiciler, serbest meslek sahipleri (hukuk, yargı ve eczacılar dışında kalan sağlık meslekleri hariç) tarafından kurulabilir.
- Tek Üyeli Limited Şirket (EURL): Tek hissedardan oluşur. Hissedar şirketin borçlarından yalnızca kişisel katkı tutarı kadar sorumludur. Asgari sermaye gerekliliği yoktur. Zanaatkârlar, ticaretle uğraşanlar, sanayiciler, serbest meslek sahipleri (hukuk, yargı ve eczacılar dışında kalan sağlık meslekleri hariç) tarafından kurulabilir.
- Serbest Meslek Şirketi (SEL): Diplomaya veya özel bir eğitime bağlı olarak yetki sahibi olunan bazı serbest mesleklerin (avukatlık, dişçilik, doktorluk ve mali müşavirlik) icrası için kurulur.
- Basitleştirilmiş Anonim Şirket (SAS): Esnek bir şirket türüdür. Ortaklar (en az 2 kişi) şirketin işleyişiyle ilgili düzenlemeleri ana sözleşmede serbestçe belirleyebilir. Asgari sermaye şartı yoktur. Zanaatkârlar, ticaretle uğraşanlar, sanayiciler, serbest meslek sahipleri (hukuk, yargı ve eczacılar dışında kalan sağlık meslekleri hariç) tarafından kurulabilir.
- Basitleştirilmiş Tek Kişilik Anonim Şirket (SASU): Tek bir ortak şirketin işleyişine ilişkin düzenlemeleri ana sözleşmede serbestçe belirleyebilir. Asgari sermaye şartı yoktur. Zanaatkârlar, ticaretle uğraşanlar, sanayiciler, serbest meslek sahipleri (hukuk, yargı ve eczacılar dışında kalan sağlık meslekleri hariç) tarafından kurulabilir.
- Profesyonel Sivil Şirket (SCP): Birden fazla kişi tarafından, düzenlenmiş bir serbest meslek alanında (dil terapistleri, göz terapistleri, pediküristler, eczacılar, ebeler, sigorta acenteleri, muhasebeciler, diyetisyenler, psikologlar hariç) ortaklaşa faaliyet göstermek için kurulur. Her ortak kâr payı üzerinden kişisel olarak vergiye tabi olur.
- Üretim Kooperatifi Şirketi (SCOP): Anonim şirket (SA), limited şirket (SARL) veya basitleştirilmiş anonim şirket (SAS) şeklinde kurulabilir. Ortak çalışanlar zorunlu olarak çoğunlukta olmalı ve sermayenin en az %51’ine sahip olmalıdır. Zanaatkârlar, ticaretle uğraşanlar, sanayiciler, serbest meslek sahipleri (mimarlar ve arazi mühendisleri gibi) tarafından kurulabilir.
Fransa’da bir şirketin yasal olarak faaliyet gösterebilmesi için bulunduğu yerin ticaret siciline kayıt yaptırılması zorunludur. Kurulacak şirketin türüne karar verildikten sonra aşağıdaki listede bulunan belgelerin onaylanmış suretleri tescil için iki adet olacak şekilde ibraz edilir. Şirketin türüne göre sunulacak evrak farklılık gösterebilse de Fransa’da şirket kurmak için gerekli belgeler genellikle şu şekildedir:
- Şirketin kuruluş beyanına yönelik doldurulmuş ve imzalanmış CERFA M0 formu,
- Kuruluş sözleşmesinin her ortak tarafından paraflanmış ve imzalanmış orijinal kopyası,
- Onaylanmış şirket ticari ünvanı başvurusu,
- Ortakların koymayı taahhüt ettiği sermaye miktarı ve buna mahsuben yatırdıkları miktarı gösteren listeyle birlikte mevduat sertifikasının orijinal kopyası,
- Tüm ortaklar tarafından imzalanmış tüzüklerin orijinal kopyası,
- Şirketin adresinde faaliyetini kanıtlayan ikametgâh belgesinin bir örneği (kira sözleşmesi, elektrik veya telefon faturası),
- İlk yönetici atanma belgesinin kopyası,
- Kuruluş bildiriminin yasal bildirim almaya yetkili bir ortamda (SHAL veya JAL) yayınlandığına dair sertifika,
- Şirketin intifa hakkı sahiplerinin beyanı,
- Atanan yöneticinin kimlik fotokopisi (nüfus cüzdanı veya pasaport), adli sicil kaydı ve nüfus kayıt örneği,
- Denetçi atanması durumunda denetçinin sicil kaydını gösteren belge. Eğer denetçi ataması yayınlanmadıysa atanmanın onaylandığını gösteren kabul belgesi,
- Gerektirdiği takdirde meslek kartının, diplomanın veya yasaya bağlı bir faaliyetin icra edilmesine ilişkin belgenin bir fotokopisi,
- Ticaret mahkemesine ödeme yapıldığını gösteren masraf fişi.
Bu aşamadan sonra şirketin hukuki yapısına göre özel ek belgeler talep edilebilir. Oluşturulan bu dosya doğrudan Ticaret Mahkemesi Yazı İşleri Müdürlüğüne (Greffe du Tribunal de Commerce) ya da Şirket İşlemleri Merkezine (Centre des Formalités des Entreprises-CFE) teslim edilir. Şirket sözleşmesinin yetkili vergi dairesine kayıt için bildirilmesi şirketin kuruluşu için önemlidir.
Kayıt işleminin tamamlanmasının ardından kaydın onaylandığını, şirketin yasal ve ticari durumunu gösteren “Extrait Kbis” adı verilen resmî bir belge gönderilir. Bu belgede şirketin müşterilere ve yetkililere tanıtılmasını sağlayan “SIRET” ve “SIREN” numaraları yer alır.
SIREN numarası şirkete özgü dokuz rakamdan oluşur. SIRET, faaliyetin gerçekleştirildiği şubenin coğrafi konumunu tanımlar. Ayrıca bu süreçte şirketin ana faaliyetini tanımlayan APE kodu da verilir. Bu kod şirketin ana faaliyet alanını belirtir. Fransa’daki her işletme kategorisi, dört rakamdan ve bir harften oluşan bu kodlar kullanılarak kategorize edilir.
Fransa’da Şirket Kurmak İçin Alınması Gereken İzinler
Fransa’da şirket kurmak için gerekli izinler şirketin faaliyet alanı ve yasal statüsüne göre farklılık gösterebilir. Tamamlanması gereken izin aşamaları genel olarak şu şekildedir:
Ticaret Siciline Kayıt
Fransa’da şirketlerin Registre du Commerce et des Sociétés (RCS) adı verilen yerel ticaret siciline kayıt gerçekleştirilmesi yasal olarak zorunlu kılınmıştır. Bu aşamada şirket için başka bir şirket tarafından kullanılmayan bir şirket adı ve yasal adres belirlenmiş olmalıdır. Diğer tüm gerekli belgelerle birlikte sicile kaydolduktan sonra şirketlere ticari faaliyette bulunma izni verilmiş olur. Bu sayede şirket hukuki olarak tanınarak ticaret hayatında yer alabilir.
Vergi ve Sigorta Bildirimleri
Vergi yükümlülüklerin eksiksiz olarak yerine getirilmesi ve şirketin mali durumunun kontrol edilebilmesi için vergi dairesine bildirim yapılmalıdır. Şirkete özgü vergi kimlik numarası (SIREN) sayesinde ekonomik faaliyetler yasal zeminde yürütülür.
Şirket çalışanlarına yönelik sosyal güvenlik sigortaları yapılmalı, bunun için gerekli koşullar yerine getirilmelidir. Ayrıca şirketin faaliyetine bağlı olarak belirli sigorta çeşitlerinden faydalanması önemlidir. Mülk sigortası, araç sigortası ve faaliyet sigortası gibi güvenceler bazı şirketler için zorunlu unsur olarak belirlenmiştir.
Yabancı Yatırımcılar İçin Özel İzinler
Yabancı yatırımcılar Fransa’da şirket kurabilmek için belirli prosedürleri yerine getirmelidir. Fransa’da uzun süreli vize, ikamet belgesi ya da bunun yerine geçen bir belgeye sahip olmak çalışma izninin de olduğu anlamına gelir. Şirketin kuruluşu sırasında da oturma ve çalışma izni alınabilir.
Bu izinler gerekli şartların sağlanması durumunda yetkili makamlar aracılığıyla temin edilir. Bunun yanı sıra “yetenek pasaportu (Passeport Talent)” uygulaması kapsamında Fransa ekonomisine sürdürülebilir katkıda bulunma potansiyeli olan nitelikli meslek sahiplerine çalışma ve oturma izni verilebilir. Bilim insanı, araştırmacı, sanatçı, müzisyen, sporcu ve yazar gibi meslekler bu uygulamanın kapsamındadır.
Ön İzin Gerektiren Sektörler
Fransa’da şirket faaliyetleri açısından genel bir sınırlama öngörülmese de bazı sektörler için ön izin gerekliliği bulunur. Su, telekomünikasyon, ulaştırma, sağlık ve savunma sanayilerini kapsayan on dört sektörde yapılacak yatırımlar Fransız devletinin ön iznine tabidir.
Bu kapsama 2019 yılının Ocak ayından itibaren uzay operasyonları, kamu güvenliği için ihtiyaç duyulan elektronik ve bilgisayar sistemleri, siber güvenlik, yapay zekâ, robotik ve katmanlı imalat gibi sektörlerde yapılacak Ar-Ge yatırımları da eklenmiştir. Son olarak 2022 yılından itibaren enerji depolama, biyoteknolojiler ve yenilenebilir enerji üretiminde yer alan teknolojiler de ön izin gerekliliği kapsamına alınmıştır.
İş Yeri Açma Ruhsatı ve Bazı Özel İzinler
İş yeri ruhsatı, bir işletmenin yasal düzeyde faaliyet göstermesini sağlayan ve ilgili belediyeden temin edilen kanuni izindir. Belirli sektörlerde işletme kurabilmek için çalışma ruhsatının varlığı aranır. Örneğin bir restoran işletmesinde iş yeri ruhsatı edinme zorunluluğunun yanı sıra alkol ruhsatı gibi özel lisanslar da gerekebilir. Şirketin faaliyet göstereceği alana göre yerel birimlerden alınan güvenlik, yangın ve hijyen belgeleri de gerekli özel izinler arasında yer alır.
Marka Tescili ve Patent Koruması
Bir şirket tescil edildiği anda şirket ünvanının sahibi olacağından şirketin adı belirlenmeden önce bu adın kullanımda olup olmadığının kontrol edilmesi önemlidir. Şirket ünvanının kullanılabilirliği fikri mülkiyet haklarının korunmasından sorumlu devlet kuruluşu olan INPI nezdinde yapılacak araştırmayla teyit edilebilir.
Yurtdışındaki Şirketinizi Mükellef’le Kolayca Kurun!
Türkiye’de ve dünya genelinde girişim hayallerinizi dilediğiniz yerden hayata geçirmenize yardımcı olmak için Mükellef olarak yanınızdayız. Yurt dışında şirket kurma sürecini karmaşık işlemlerle uğraşmak zorunda kalmadan profesyonel ve eksiksiz şekilde ilerletebilmeniz için size destek oluyoruz. Sunduğumuz pratik ve hızlı çözümlerle müşterilerimizin girişim süreçlerini en etkili şekilde yürütmelerini hedefliyoruz.
Dilerseniz şirketin kuruluşu gerçekleştikten sonra online banka hesabı açma, muhasebe süreçlerini yönetme, vergi yükümlülüklerinin takibi, marka tescili ve yasal adres bulma gibi için uçtan uça hizmetlerle şirketinizin ihtiyaçlarını giderebilirsiniz. Girişimcilik hayallerinize giden yolda mutlu Mükellef müşterilerinin arasında yer almak için vakit kaybetmeden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
