Ticari faaliyetlerde bulunmak isteyen girişimciler için şirket kurmak heyecan verici ve önemli bir adımdır. Girişim fikirleri çeşitli şirket türleri vasıtasıyla somut hâle gelir. Şirketin kuruluşu aşamasında yerine getirilmesi gereken prosedürleri eksiksiz öğrenmek ve yasal gereklilikleri sağlamak sürdürülebilir bir iş planı için kritik öneme sahiptir. 18 yaşın altındaki genç girişimcilerin şirket kurma sürecini nasıl yönetebileceğini ele aldığımız bu yazı, yol haritası çizme sürecinize katkı sağlayarak hayalinizdeki işi somutlaştırırken size rehber olabilir.
Şirket Kurmak İçin Yaş Sınırı Nedir?
Türk Medeni Kanunu’na göre fiil ehliyetine sahip olan kişi kendi fiilleriyle hak edinebilir ve borç altına girebilir. Fiil ehliyeti kişinin hukuki işlem yapabilme yeteneğini ifade eder. Bunun şartları 18 yaşını doldurmuş olmak ve ayırt etme gücüne sahip olmaktır. Şirketin kuruluşunda hak edinme ve borç altına girme eylemleri gerçekleştiğinden fiil ehliyetinin varlığı aranır. Bu nedenle şirket kurmak için gereken yaş sınırının 18 olduğunu söylemek mümkündür.
Şirketin kuruluş işlemlerinde yaş sınırının belirlenmesi, hukuki ve ticari faaliyetlerin güvence altına alınmasını amaçlar. 18 yaşın altındakilerin şirket kurabilmesiyse ancak belirli özel şartların varlığı hâlinde mümkündür. Bu şartlar tüm şirket türleri için geçerlidir.
18 Yaş Altı Şahıs Şirketi Kurabilir mi?
Şahıs şirketi bir ya da birden fazla gerçek kişi tarafından kurulabilen, ortaklar bakımından sınırsız sorumluluk öngörülen bir yapıya sahiptir. Ortaklar şirketin borçlarına karşı kişisel mal varlığıyla sorumludur. Bu şirket türü diğer türlere göre daha kolay kurulabilir. Kuruluş işlemlerinin hızlı şekilde tamamlanması ve düşük maliyetli olması nedeniyle girişimciler için avantajlı bir seçenektir. Genellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler şahıs şirketi kurma eğilimindedir. Ticari hayata adım atmak isteyen genç girişimciler tarafından da sıklıkla tercih edilir.
18 yaşın altındakilerin şahıs şirketi kurabilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekir. Türk Medeni Kanunu’nun 16. maddesinde ayırt etme gücüne sahip küçüklerin yasal temsilcilerinin rızası olmadıkça kendi işlemleriyle borç altına giremeyecekleri belirtilmiştir. Bu durumda 18 yaşın altındakilerin şirket kurabilmesi için kanuni temsilcinin rızasının arandığını söylemek gerekir. Yasal temsilcinin onayından sonra mahkeme izniyle şahıs şirketi kurulabilir.

18 Yaş Altı Limited Şirketi Kurabilir mi?
Limited şirket bir veya daha fazla gerçek veya tüzel kişi tarafından kurulan, esas sermayesi belirli olan ve ticaret ünvanıyla kurulan şirkettir. Ortaklar şirket borçlarından sorumlu olmayıp sadece taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle yükümlüdür. 18 yaşın altındaki kişilerin limited şirket kurabilmesi için yasal temsilcilerinin muvafakati gereklidir. Şirketin kuruluşu için gerekli belgelerin arasında velisinin ya da yasal temsilcisinin izninin olduğunu gösteren noter onaylı izin belgesi (muvafakatname) de yer alır. Yasal temsilcinin şirket adına alınacak kararlarda sorumluluğunun bulunduğunu da belirtmek gerekir.

18 Yaş Altı Anonim Şirket Kurabilir mi?
Anonim şirket, sermayesi belirli paylara bölünmüş ve borçlarından yalnız mal varlığıyla sorumlu olunan şirket türüdür. Pay sahipleri yalnızca taahhüt etmiş oldukları sermaye payları kadar şirkete karşı sorumludur. Şirket Kuruluş Sözleşmesinin Ticaret Sicili Müdürlüklerinde İmzalanması Hakkında Tebliğ’de şirketin kuruluşuna dair usul ve esaslar belirlenmiştir. Tebliğ’de 18 yaş altı kişilerin şirket kurabilmeleri için gerekli asgari şartlar şöyle belirtilmiştir:
- 18 yaşından küçük kişilerin şirkette kurucu ortak olabilmesi için şirket sözleşmesinin velileri tarafından imzalanması gerekir. Velinin tek kişi olması hâlinde nüfus kayıt örneğinin sunulması zorunludur.
- 18 yaşından küçük kişinin velisiyle birlikte şirket kurucusu olması durumunda vasi veya kayyım kararı ticaret sicil müdürlüğüne ibraz edilir.
Reşit olmayan şirket ortağının annesinin ve/veya babasının şirkete ortak olması durumunda reşit olmayan ortak için mahkemeden alınmış kayyım atama kararının sunulması zorunlu kılınmıştır. Bu durumda şirket sözleşmesi 18 yaşın altındaki ortak adına kayyım tarafından imzalanmalıdır. Bu şartların varlığı, 18 yaşın altındaki küçükleri bilinçsiz şekilde borç altına girmekten korumak ve ticari faaliyetlerde güven sağlamak için önemlidir.

18 Yaş Altı Şirket Sahiplerinin Karşılaştığı Kısıtlamalar
18 yaşın altındaki kişiler için şirketin kuruluşunda olduğu gibi belirli işlemlerin yürütülmesinde de birtakım kısıtlamalar söz konusudur. Bu kısıtlamalar şu şekilde sıralanabilir:
- Reşit olmayanlar Türk Medeni Kanunu uyarınca fiil ehliyetleri olmadığından yasal işlem yapmaya yetkili değildir. Bu nedenle tüm yasal işlemler veli veya atanan kayyım aracılığıyla yürütülür.
- Şirketin mal varlığına yönelik işlemlerle bankacılık ve sigorta faaliyetleri yasal temsilci aracılığıyla gerçekleştirilir. Örneğin kredi kullanımında yasal temsilcilerin muvafakatinin varlığı aranan şartların arasındadır.
- Şirket yönetimine katılımda reşit olmayanlar doğrudan etkili değildir. Ticari ve şirketi ilgilendiren önemli kararların alınması aşamasında da yasal temsilcinin izni gerekli bir unsurdur. Örneğin limited şirket genel kurul işlemi için reşit olmayan şirket ortağının anne ve/veya babasının şirkete ortak olması hâlinde reşit olmayan ortak için mahkemeden alınmış kayyım atama kararı ibraz edilmelidir. Genel kurul kararı, reşit olmayanın adına kayyım tarafından imzalanmalıdır.
- Sermaye artırımı, pay devri, adres değişikliği, şube açılışı ve tasfiye gibi şirketi ilgilendiren işlemler için de kısıtlama öngörülmüştür. Bu durumlarda 18 yaşın altındakilerin temsilci vasıtasıyla işlemlere katılması sağlanır.
Reşit olmayan şirket sahipleri için belirli kısıtlamalar öngörülmüş olup reşit olduktan sonraki işlemler için herhangi bir özel kısıtlama yoktur. Bu aşamaya kadar 18 yaşın altındaki bireylerin ticari yaşamda güvenle faaliyet gösterebilmesi için yasal temsilcilerinden destek alması gereklidir.

18 Yaş Altı Vergi Levhası Nasıl Alınır?
18 yaşından küçük bireylerin vergi levhası almasının önünde herhangi bir engel olmadığı söylenebilir. Reşit olmayanların ticari faaliyetleri mahkeme tarafından atanmış vasi veya temsilci olarak annenin ya da babanın kontrolünde gerçekleştirilir. Vergi yükümlülüklerinin de bu kişilerce yerine getirilmesi öngörülmüştür.
Vergi levhası için vergi kaydı yapılmalı, bunun için önce velinin veya vasinin talebiyle vergi dairesine başvurulmalıdır. Vergi dairesi mahkeme onaylı belgeleri incelemeye tabi tuttuktan sonra bir vergi numarası verir.
18 yaş altı için vergi levhası şu adımlar izlenerek alınabilir:
- Vergi dairesine başvurduktan sonra ilk defa alınacak vergi levhası Gelir İdaresi Başkanlığının Dijital Vergi Dairesi internet sitesi üzerinden alınır.
- Bu sisteme e-Devlet şifresiyle de giriş yapılabilir.
- Kullanıcı girişi yaptıktan sonra sorgulama sayfasından “Vergi Levhası Bilgileri’ne tıklanır.
- Gelir vergisi veya kurumlar vergisi levhası için gerekli bilgiler doldurulduktan sonra vergi levhası talebinde bulunulur.
- Oluşturulan barkodlu vergi levhası bastırılır.
18 Yaş Altı e-Ticaret Yapabilir mi?
18 yaşın altındaki bireylerin doğrudan e-ticaret faaliyetinde bulunması yasal mevzuat uyarınca mümkün değildir. 18 yaşın altındaki girişimciler velilerinin veya vasilerinin desteğiyle e-ticaret hayatında yer alabilir. Bu kişilerin e-ticaret platformlarında faaliyet göstermesi veya işletme adına işlem yapabilmesi için yine kanuni temsilcilerinin gözetimi gerekir.
18 Yaş Altı Dropshipping Yapabilir mi?
Dropshipping stoksuz e-ticaret anlamına gelen bir iş modelidir. Bu iş modelinde satıcı ürünleri fiziksel olarak depolamadan doğrudan tedarikçiden satın alıp müşteriye gönderir. Dropshipping modeliyle ticaret yapmak isteyen reşit olmayan bireyler, veli veya vasilik kurumunun yasal temsilciliğiyle ticari faaliyetlerini yürütebilir. Dropshipping için gerekli olan tüm yasal işlemler kanuni temsilciler vasıtasıyla 18 yaşın altındaki bireylerin adına halledilir.
Genç Girişimcilerin Şirket Kuruluş ve Yönetim Sürecindeki Destekçisi: Mükellef
Hayalini kurduğunuz iş fikrini hayata geçirebilmeniz için Mükellef olarak yanınızdayız. Şirket kuruluşundan online muhasebeye, sanal ofisten marka tesciline kadar pek çok hizmetimizle girişimcilik faaliyetlerinizi hayata geçirmeniz ve mevcut işlerinizi büyütmeniz için size destek oluyoruz. 18 yaşın altındaki bireylerin ticari fikirlerini uzman ekibimiz yardımıyla somutlaştırıyoruz. Fiziksel alan sınırını tamamen ortadan kaldıran çevrim içi çözümler sayesinde siz de dilediğiniz yerden şirketinizi kurabilir, Mükellef ile hayallerinizdeki işi yapmaya hemen başlayabilirsiniz.
