Damga vergisi ticari ve hukuki süreçlerde önemli bir yer tutar ve pek çok işlemde karşımıza çıkar. Herhangi bir sözleşme, protokol, fatura ya da benzeri belge düzenlendiğinde bu belgenin geçerliliğinin sağlanması için damga vergisi kritik rol oynar. Verginin nasıl hesaplandığı, hangi belgelerin bu vergiye tabi olduğu ve ödeme yöntemleri gibi konular vergi yükümlülüklerinin doğru şekilde yerine getirilmesi için dikkat edilmesi gereken unsurlardır.
Damga Vergisi Nedir?
Damga vergisi resmî belgelerden sözleşmelere, senetlerden vekâletnamelere kadar farklı amaçlarla düzenlenen belgelerden alınan bir dolaylı vergi çeşididir. Vergi, söz konusu belgeler aracılığıyla yürütülen işlemlerin hukuki geçerliliğini pekiştirir. Bu vergi yapılan işlemler üzerinden değil, hazırlanan kâğıtların kendisinden alınır. Vergiye tabi kâğıtlar belirli özellikteki belgeler olup bu belgelerin yerini alan mektup ve şerhler için de geçerlidir. Bir kâğıtta birden fazla işlem kayıt altına alınmışsa ya da birden fazla kâğıt bulunuyorsa kâğıtların niteliğine göre damga vergisi tayin edilir.
Damga Vergisi Neden Alınır?
Damga vergisi 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na göre uygulanır ve genellikle resmî işlemler, sözleşmeler ve ticari işlemler sırasında alınır. Damga vergisi alınmasının nedenlerini çeşitli başlıklar altında ele almak mümkündür:
- Devletin Gelir Elde Etmesi: Tüm vergi türleri gibi damga vergisi de devletin gelir kaynaklarından biridir. Devletin mali kaynaklarına katkı sağlar.
- Hukuki Geçerlilik: Belgelerin resmî bir nitelik kazanarak hukuki süreçlerde geçerli kabul edilmesini sağlar. Belgeler damga vergisiyle yasalar çerçevesinde resmiyet kazanır.
- Belge Üzerindeki Devlet Denetimi: Devlerin belgeler üzerinde denetim sağlamasını kolaylaştırır. Vergi ödenmeden yapılan işlemler kayda alınmaz ve dolayısıyla izlenmesi güçleşir.
Damga Vergisi Mükellefleri Kimlerdir?
Damga vergisi mükellefleri, belgenin türüne ve içeriğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Her belgenin kendi mükelleflerini belirleyen ayrı kuralları ve uygulama yöntemleri bulunur. Belgenin tarafları, düzenleyicileri ya da imzacıları vergi mükellefi olarak kabul edilir. Damga vergisi mükellefleri şunlardır:
- Sözleşmelerde yer alan alıcı ve satıcı gibi taraflar,
- Resmî belgeleri düzenleyen şirketler veya kurumlar,
- Belgenin altında imzası bulunan kurumlar ya da kişiler,
- Kurumsal sözleşmeler, ticari anlaşmalar gibi belgelerden sorumlu olan işletmeler.
Damga vergisi kişiler ile kişiler, kişiler ile kurumlar ve kurumlar ile kurumlar arasında imzalanan belgelerden alınabilir.
Damga Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Damga vergisi belgenin türüne ve niteliğine göre iki şekilde hesaplanabilir: nispi ya da maktu hesaplama. Nispi hesaplama yönteminde belgenin matrahı üzerinden kanunla belirlenmiş bir oranda vergi hesaplanır. Kâğıtların niteliğine göre belirlenen maktu hesaplama yöntemi genellikle düşük değerli belgeler üzerinden alınır. Bu tür hesaplamalar işlemin değerinden bağımsız olarak sabit bir tutar üzerinden yapılır.
Damga vergisini hesaplarken Mükellef olarak sunduğumuz Damga Vergisi Hesaplama aracını kullanabilirsiniz. Kaydolmak, giriş yapmak gibi herhangi bir ek işlem gerektirmeyen aracı şu adımları takip ederek kullanabilirsiniz:
- Karşınıza çıkan ekranda kâğıt türünü seçerek güncel durumda, bu türün vergi şeklini ve oranını görebilirsiniz.
- Kâğıt türü başlığının hemen yanında bulunan brüt tutar alanına KDV hariç toplam bedeli girebilirsiniz.
- “Hesapla” butonuna tıklayarak belgenize özel damga vergisi oranını hızlıca öğrenebilirsiniz.
- Vergi kapsamındaki bütün belge türlerini seçebileceğiniz hesaplama aracımızda kolayca farklı mahiyetteki belgelerinizi hesaplayabilirsiniz.
- Sonuçları gözden geçirerek vergi tutarını belirleyebilirsiniz.
Damga vergisinin yanı sıra kurumlar vergisi, kira stopaj, gümrük vergisi ve benzeri pek çok vergiyi kolayca hesaplayabilirsiniz.
Damga Vergisi Oranları 2025
Damga vergisinin oranları her yıl Resmî Gazete vasıtasıyla duyurulur. Belgenin türüne ve özelliğine göre farklı oranlarda vergi alınır. Damga vergisine dair üst sınır 1 Ocak 2025 tarihi itibarıyla 24.477.478,90 Türk Lirası’dır. 2025 yılı için damga vergisinin oranlarını aşağıdaki tabloda görebilirsiniz.
| Sözleşmeler, taahhütnameler ve temliknameler | Binde 9,48 |
| Kira sözleşmeleri (Sözleşme süresine bağlı olarak kira bedeli üzerinden) | Binde 1,89 |
| Teminat, kefalet ve rehin senetleri | Binde 9,48 |
| Ara buluculuk protokolleri ve mutabakat metinleri | Binde 9,48 |
| Fesih sözleşmesi (Belirli bir meblağı içeren belgeleri kapsayanlar dâhil) | Binde 1,89 |
| Karayolları Trafik Kanunu’na uygun şekilde kayıt ve tescil edilmiş ikinci el araçların satışına ve devrine ilişkin sözleşmeler | Binde 1,89 |
| Hazinenin özel mülkiyetinde veya devletin hükmü ve tasarrufu altındaki taşınmazlarla ilgili ön izin, irtifak hakkı ya da kullanma izni mukaveleleri (Yatırım taahhüdü içeren durumlar dâhil ön izin, irtifak hakkı veya kullanma izni süresi esas alınarak belirlenen bedel üzerinden) | Binde 9,48 |
| Resmî usulde düzenlenen gayrimenkul satış taahhüdü sözleşmeleri | Binde 0 |
| Resmî dairelerin mal ve hizmet alımları için gerçekleştirdiği ihalelerde, ihaleyi yapan idareyle olan sözleşmeler | Binde 9,48 |
| Taksitle satış sözleşmeleri | Binde 9,48 |
| Ön ödemeli konut satış sözleşmeleri | Binde 0 |
| Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri | Binde 9,48 |
| Paket tur sözleşmeleri | Binde 9,48 |
| Abonelik sözleşmeleri | Binde 9,48 |
| Mesafeli satış sözleşmeleri | Binde 9,48 |
| 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu çerçevesinde düzenlenen turist rehberliği sözleşmeleri | Binde 9,48 |
| Toptan elektrik satış sözleşmeleri | Binde 9,48 |
| Bireysel (perakende) elektrik satış sözleşmeleri | Binde 9,48 |
| Toptan doğal gaz satışına ilişkin sözleşmeler | Binde 9,48 |
| Tüketicilere yönelik doğal gaz satış sözleşmeleri | Binde 9,48 |
| Resmî olarak düzenlenen kat karşılığı veya gelir paylaşımlı inşaat sözleşmeleri | Binde 0 |
| Resmî olarak düzenlenen kat karşılığı ya da gelir paylaşımı inşaat sözleşmeleri çerçevesinde yapı müteahhitleriyle alt yükleniciler arasında yapılan inşaat taahhüt sözleşmeleri | Binde 0 |
| Kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat işleriyle ilgili danışmanlık hizmet sözleşmeleri | Binde 0 |
| Yapı denetimi hizmet sözleşmeleri | Binde 0 |
| Ara buluculuk protokolleri (tahkimnameler) | 467,20₺ |
| Mutabakat metinleri (sulhnameler) | 467,20₺ |
| Turizm işletmeleriyle seyahat acenteleri arasında düzenlenen kontenjan sözleşmeleri | 2.628,50₺ |
| Meclislerle, resmî heyetlerle ve idari davalarla ilgili olmayan, Danıştay tarafından verilen mazbata, ilam ve kararlarıyla hakem kararları (belli parayı ihtiva edenler) | Binde 9,48 |
| Meclislerden, resmî heyetlerden ve idari davalarla ilgili olmayan, Danıştay tarafından verilen mazbata, ilam ve kararlar ile hakem kararları (belli parayı ihtiva etmeyenler) | 467,20₺ |
| İhale kanunlarına tabi olan ya da olmayan resmî dairelerin ve kamu tüzel kişiliği taşıyan kurumların her türlü ihale kararları | Binde 5,69 |
| Makbuz senedi (resepise) | 160,30₺ |
| Rehin senedi (varant) | 94,60₺ |
| İyda (geri ödeme) senedi | 14,70₺ |
| Taşıma senedi | 3,40₺ |
| Konşimento (nakliye belgesi) | 94,60₺ |
| Deniz ödüncü senedi | Binde 9,48 |
| İpotekli borç senedi, (yıllık gelir) irat senedi | Binde 9,48 |
| Menşe (köken) ve mahreç (çıkış) şahadetnameleri | 160,30₺ |
| Bilançolar | 360,10₺ |
| Gelir (kazanç) tablosu | 171,90₺ |
| İşletme hesabı özeti | 171,90₺ |
| Faaliyet planları (barnameler) | 14,70₺ |
| Onaylı manifesto nüshaları | 69,80₺ |
| Talimatnameler (ordinolar) | 3,40₺ |
| Gümrük idarelerine sunulan özet beyan formları | 69,80₺ |
| Resmî daireler tarafından gerçekleştirilen mal ve hizmet alımlarıyla ilgili ödemeler (avans ödemeleri dâhil) nedeniyle kişiler tarafından resmî dairelere sunulan ve belirli bir meblağ içeren makbuzlarla ibra senetleri, ayrıca bu ödemelerin resmî dairelerin adına ve hesabına, kişilerin adına açılmış ya da açılacak hesaplara aktarılmasını ya da ödeme emirlerinin yerine getirilmesini sağlayan belgeler | Binde 9,48 |
| Hizmet karşılığı alınan maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri tüm ödemeler (avans ödemeleri dâhil) için düzenlenen makbuzlar ve bu ödemelerin nakden yapılmamak kaydıyla kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara aktarıldığı ya da ödeme emirlerinin yerine getirildiği durumlarda bu işlemin sağlanmasını temin eden belgeler | Binde 7,59 |
| İcra daireleri tarafından resmî daireler adına şahıslara yapılan ödemeler için düzenlenen makbuzlar | Binde 7,59 |
| Yabancı ülkelerden gelen posta gönderilerinin gümrük işlemleri için postaneler tarafından gümrüklere sunulan liste beyannamelerinde yer alan her bir gönderi maddesi için | 3,40₺ |
| Yıllık gelir vergisi beyannameleri | 467,20₺ |
| Kurumlar vergisi beyannameleri | 624,10₺ |
| Katma değer vergisi (KDV) beyannameleri | 308,30₺ |
| Muhtasar vergi beyannameleri | 308,30₺ |
| Damga vergisi haricindeki vergi beyannameleri | 308,30₺ |
| Gümrük idarelerine sunulan beyannameler | 624,10₺ |
| Belediyelere ve il özel idarelerine verilen beyannameler | 228,80₺ |
| Sosyal güvenlik kurumlarına sunulan sigorta prim beyanları | 228,80₺ |
| 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca sunulması gereken aylık prim ve hizmet belgesiyle muhtasar beyannamenin birleştirilerek verilmesiyle oluşturulan belgeler | 365,50₺ |
| Tabloda yazılı kâğıtlardan aslı 1,00 Türk lirasından fazla maktu ve nispi vergiye tabi olanların resmî dairelere ibraz edilecek özet, suret ve tercümeleri | 3,40₺ |
Damga Vergisi Beyannamesi Nasıl Hazırlanır?
Damga vergisi beyannamesi, işlem yapılan belgenin niteliğine bağlı olarak ödenecek vergi tutarını bildirir. Beyanname, vergi dairesine gidilerek ya da internet vergi dairesi üzerinden yapılır. İnternet vergi dairesi üzerinden hazırlanan beyannameler, ilgili vergi dairesinin sitesinde bulunan “Damga Vergisi Beyannamesi” kısmından hazırlanır. Fiziki beyannamede, belgenin ne tür bir işlem içerdiği ve hangi taraflar arasında düzenlendiği gibi ek bilgiler bulunabilir. Beyanname şu bilgilerle hazırlanır:
- Mükellefin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası ya da vergi numarası gibi bilgileri,
- İlgili belgenin içerdiği işlemin açıklaması ve vergi matrahı,
- Belgenin düzenlendiği tarih ve belge numarası,
- Toplam tutar ve belgenin türüne göre belirlenmiş vergi oranı,
- Ödenecek vergi miktarı,
- Beyannamenin teslim edilmesi gereken son tarih ve ödeme süresi.
Damga Vergisi Nasıl Ödenir?
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na göre damga vergisi; makbuz karşılığı, hak edişten (istihkaktan) kesinti yapılması veya basılı damga konulması şekillerinden biriyle ödenir. Bu ödeme şekillerinin hangi işlem için ne suretle uygulanacağının belirlenmesinde T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.
- Basılı Damga Konulması Şekliyle Ödeme: Fatura, makbuz ve ibra senetleri, ulaştırmayla ilgili kâğıtlar, elektrik/su/telefon ve benzeri abonman sözleşmeleri, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığının izniyle alınmak şartıyla vergiye tabi diğer kâğıtlar.
- Makbuz Verilmesi Şekliyle Ödeme: İlgili kanunda gösterilen hâller dışında makbuz ile ödeme yapılır.
- İstihkaktan Kesinti Şekliyle Ödeme: İlgili kanunun 19. maddesine göre T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığının gerek görmesi hâlinde damga vergisi istihkaktan kesinti yoluyla alınabilir.
Damga Vergisi Nereye Ödenir?
Damga vergisi beyannamesi teslim edilirken ödenecek vergi miktarı belirlenir. Ardından mükellef için kolay olan yöntemlerden biri seçilerek ödeme yapılır. Yerel vergi dairelerinin yanı sıra anlaşmalı bankalar aracılığıyla da ödeme yapılabilir. İnternet vergi dairesi ya da mobil bankacılık hizmetleri de damga vergisinin ödenmesinde kullanılabilir. Ödemeden sonra vergi ödeme belgesinin muhafaza edilmesi, gerekli durumlarda damga vergisinin ödendiğini ispatlamak için önemlidir.
Damga Vergisine Tabi Kâğıtlar Nelerdir?
Damga vergisine tabi olan kâğıtlar genellikle ticari, hukuki ve idari işlemlerle alakalı belgelerdir. Bu vergi türüne tabi olan bazı belgeler şunlardır:
- Sözleşmeler: Kira, satış, ortaklık gibi çeşitli anlaşmaları kapsayan sözleşmeler damga vergisine tabidir.
- Senetler ve İpotekler: Borç senetleri, taahhütname, ipotek sözleşmeleri, çekler, kefalet belgeleri.
- Faturalar: Başta faturalar ve makbuzlar olmak üzere ticari işlemleri belgeleyen kâğıtlar damga vergisi yükümlülüğüne dâhildir.
- Noter Belgeleri: Noter tasdikli belgeler, vekâletnameler, mahkeme kararları ve kamu kurumlarının düzenlediği çeşitli belgeler damga vergisine tabidir.
- Gayrimenkul İşlemleriyle İlgili Belgeler: Gayrimenkul satış sözleşmeleri, kiralama sözleşmeleri, tapu senetleri.
- Ticaret ve Şirket Belgeleri: Şirket sözleşmeleri, yönetim kurulu kararları, ticaret sicil kayıtları, hisse devri sözleşmeleri için damga vergisi alınır.
- Vergi ve Resmî Belgeler: Vergi beyannameleri, vergi tahakkukları ve çeşitli resmî yazılar için damga vergisi ödenir.
Damga Vergisi Beyannamesi Ne Zaman Verilir?
Basılı damga konulacak kâğıtların vergisi peşin ödenir. Makbuz karşılığı ödemelerde kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kâğıtların beyannamesi bir sonraki ayın yirmi birinci gününün akşamına kadar vergi dairesine verilmelidir. İstihkaktan kesinti yapılanlardaysa beyannamenin bir sonraki ayın yirminci gününün akşamına kadar ödemenin yapıldığı yerdeki vergi dairesine verilmesi gerekir.
Damga Vergisi Gecikirse ya da Ödenmezse Ne Olur?
Damga vergisinin ödemesinin gecikmesi ya da ödenmemesi durumunda çeşitli yaptırımlar uygulanır. Ödeme gününün geçirilmesi hâlinde her gecikme günü için belirlenen oranda ceza faizi tahakkuk ettirilir. Damga vergisinin hiç ödenmemesi durumunda gecikme faiziyle birlikte vergi ziyaı cezası uygulanır. Vergi, vergi ziyaına rağmen ödenmezse mükellef hakkında yasal işlem başlatılır ve belgenin resmî geçerliliği tehdit altına girer. Cezai yaptırımlarla karşılaşmamak adına damga vergisinin zamanında ödenmesi ve ödeme sonrasında alınan makbuzların saklanması tavsiye edilir.
Damga Vergisi Hesaplamak İçin Yardımcınız: Mükellef!
Mükellef olarak işletmelerinize ait süreçleri rahatlıkla yürütmenize yardımcı oluyoruz. Damga Vergisi Hesaplama aracımızla ödenecek vergi miktarını hızlıca öğrenebilirsiniz. Ayrıca çevrim içi muhasebe hizmetlerimiz sayesinde vergi beyannamelerini zahmetsizce hazırlayabilirsiniz. Çevrim içi muhasebe, vergi beyanı gibi hizmetlerimiz sayesinde yasal yükümlülüklerinizi rahatlıkla kontrol edip yerine getirebilirsiniz. Mükellef, fiziksel sınırlamaları ortadan kaldırarak işlemlerinizi dilediğiniz yerden hızlı ve kolay bir şekilde gerçekleştirmenizi sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular
Damga vergisi hakkında sıkça sorulan sorulara buradan ulaşabilirsiniz.
