Teknokentte Şirket Kurmak: Avantajlar ve Süreçler 2025

İnovasyonların toplumsal kalkınmaya ve teknolojik gelişmelere olan etkisi büyük bir öneme sahiptir. Yenilikçi iş fikirlerini hayata geçirmek isteyen girişimcilere bu konuda destek sağlayan teknokentler, çeşitli teşvikler ve fırsatlar sunar. Araştırma ve geliştirme faaliyetleriyle geliştirilen proje fikirleri teknokentler aracılığıyla somut bir hâl kazanır. İnovasyon ekosisteminde önemli rol oynayan teknokentlerde şirket kurmak girişim fikirlerinin hayat geçirilmesine yardımcı olurken aynı zamanda ülke ekonomisine ve rekabete katkı sağlar. Yeniliği takip eden ve teknolojik proje fikirlerine sahip girişimciler için teknokentlerde şirket kurmanın detaylarını öğrenmek, strateji belirleyerek iş planı oluşturmak için kritik önem taşır.

Teknokent Nedir?

Teknokent; üniversitelerin, araştırma kurumlarının ve sanayi kuruluşlarının aynı ortam içerisinde araştırma, geliştirme ve inovasyon çalışmalarını sürdürdükleri organize bir merkez olarak ifade edilir. Bu yapı içerisinde yer alan kuruluşların birbirleri arasında bilgi ve teknoloji transferi gerçekleştirebilmesi mümkündür. Akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği teknokentler katma değerli ürünlerin meydana getirildiği önemli teknolojik merkezlerdir.

Uluslararası Bilim Parkları Birliği (IASP) tarafından yapılan tanıma göre teknokent, bir ya da birden fazla üniversite veya diğer yükseköğretim kurumu ve araştırma merkezleriyle faaliyet bazında ilişkili teşvik ve mülkiyete dayalı bir teşebbüstür. Teknopark olarak da anılan bu teşebbüs, bünyesinde yer alan ileri teknolojilere dayalı sanayi kuruluşlarının gelişimini teşvik etmek üzere tasarlanan bir yapıdır. Ayrıca bünyesindeki firmalara teknoloji transferi ve iş idaresi konularında destek sağlayacak bir yönetim fonksiyonuna sahiptir.

4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, teknokent ve teknopark ifadelerini aynı çatı altında birleştirerek bir bütün olarak “teknoloji geliştirme bölgesi” olarak ifade eder. Bu kanunun 3. maddesinde yer alan tanımıyla teknoloji geliştirme bölgesi; ileri teknoloji kullanan firmaların belirli bir üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü, AR-GE merkezi veya enstitüsünün imkânlarından faydalanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri/geliştirdikleri, teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet hâline dönüştürmek için faaliyet gösterdikleri alandır.

Kalkınmaya katkıda bulunan ve akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği bu alanlar aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü, AR-GE merkezi veya enstitüsü içinde ya da yakınında yer alır.

Teknoloji geliştirme bölgelerinin temel amacı ilgili kurumlar/kuruluşlar arasında iş birliği sağlayarak ülke sanayisini uluslararası alanda rekabet edebilir hâle getirmek ve ihracata yönelik bir yapıya kavuşturmak maksadıyla;

Teknolojik bilgi üretmek,
Üründe ve üretim yöntemlerinde yenilik geliştirmek,
Ürün kalitesini yükseltmek ve üretim maliyetini düşürmek,
Verimliliği artırmak,
Teknoloji ağırlıklı üretim ve girişimciliği desteklemek ve yatırım olanakları yaratmak,
Küçük ve orta ölçekli işletmelerin yeni ve ileri teknolojilere uyumunu sağlamak,
Araştırmacılara ve vasıflı kişilere iş imkânı yaratmak,
Teknoloji transferine yardımcı olmaktır.

Teknokentte Şirket Açmanın Avantajları

Teknokentler yenilik ve teknoloji tabanlı işletmelere çeşitli avantajlar sunan gelişmiş ekosistemlerdir. İş geliştirme süreçlerinde girişimcileri destekleyen bu yapılar, özellikle yatırım desteği ve vergi avantajı gibi maddi teşviklerle öne çıkar. Bunun haricinde mentörlük ve danışmanlık gibi alanlarda da destek sunarak girişim fikirlerinin gelişimine yardımcı olur.

Teknokentte şirket kurmanın avantajları kısaca şu şekilde sayılabilir:

Mentörlük ve Danışmanlık Desteği: Girişimcilere iş geliştirme, strateji, pazarlama ve finansal planlama konularında uzman mentörler tarafından danışmanlık hizmeti sağlanır. Uzman mentörlerin tecrübeleri, girişim fikirlerinin şekillenmesine ve gelişmesine yardımcı olur.
Akademi-Sanayi İş Birliği: Teknokentlerin genellikle üniversitelerle ortak çalışması, şirketlerin ihtiyaç duyduğu akademik bilgiye erişimi kolaylaştırır. Bu sayede şirketler öğretim üyeleri ve öğrencilerle iş birliği içinde çalışarak araştırma-geliştirme faaliyetlerini sürdürebilir.
Ofis ve Çalışma Alanları: Modern ve tam donanımlı ofis alanları, toplantı odaları ve ortak çalışma alanları sunan teknokentler şirketlerin başlangıç maliyetlerini düşürmeye yardımcı olur. Teknik altyapı desteği çalışmaların profesyonel şekilde yürütülmesini sağlar.
Eğitim ve Seminerler: Bir girişimin özellikle başlangıç aşamasında ihtiyaç duyabileceği girişimcilik, teknoloji ve yönetim gibi konularda çeşitli eğitim programları ve seminerler düzenlenir.
Network ve İş Birliği İmkânları: Teknokent sayesinde girişimciler yatırımcılar, akademik kurumlar veya diğer işletmelerle ağ kurma olanağı elde eder. Böylece yeni iş birliği yapma fırsatları bulunabilir, yatırımcılarla bağlantı kurma imkânı oluşabilir.
Tanıtım Desteği ve Pazara Erişim Olanağı: Teknokent, bünyesinde kurulan şirketlere tanıtım desteği sağlayarak pazara erişimi kolaylaştırır. Şirketler bu sayede rekabet avantajı elde edebilir.
Finansal Destekler ve Teşvikler: İnovasyonları desteklemek amacıyla çeşitli finansal destekler ve teşvikler sağlanarak iş fikirlerinin somutlaştırılması amaçlanır.
Temel Bilimler Desteği: 4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği’nin 35/A maddesine göre temel bilimler alanlarında en az lisans derecesine sahip AR-GE personeli istihdam eden şirketlerin bu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadar olan kısmı, iki yıl süreyle T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından karşılanır.
Vergi Avantajları: Teknokentlerde kurulan şirketler çeşitli vergi avantajlarından yararlanabilmektedir. Damga vergisi ve gümrük vergisi istisnası bu avantajlara örnek olarak gösterilebilir.
Yabancı Uyruklu Personel Çalıştırma Kolaylığı: 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun çerçevesinde teknokent şirketlerinde yabancı uyruklu personel çalıştırılabilir.
Teknolojik Ürün Yatırım İzni: Şirketler, AR-GE veya tasarım projeleri sonucu elde ettikleri teknolojik ürünün üretilmesi için gerekli olan yatırımı, yönetici şirketin uygun bulması ve Bakanlığın izin vermesi şartıyla herhangi bir teknoloji geliştirme bölgesi içerisinde yapabilir.

Teknokentte Şirket Açma Şartları Nelerdir?

Teknokent, teknolojik yenilikleri ve girişimleri destekleyen bir ekosistem olarak şirket kuruluşu için belirli şartlar öngörmüştür. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Yönetmeliği ve ilgili teknokentin belirlediği kriterler ışığında teknokentlerde şirket açmak için gereken temel şartlar şu şekilde sıralanabilir:

Ar-ge ve teknoloji odaklı faaliyet gösterme
Proje başvurusu ve iş planı sunumu
Yönetici şirketin inceleme sürecinden geçme
Yasal şirket kuruluşu
Teknokent sınırları içinde ofis açma
Şeffaf ve denetlenebilir olma
Yasal mevzuata ve teknokent standartlarına uygunluk
Teknokent teşvikleri
Kurumlar vergisi teşviki
KDV teşviki
Gelir vergisi teşviki
SGK işveren payı teşviki

AR-GE ve Teknoloji Odaklı Faaliyet Gösterme

Teknokentlerde şirket kurmak için öncelikle girişim fikrinin yenilikçi ve teknolojik değere sahip olması gerekir. Teknokentte kurulan şirketlerin temel amacı katma değerli teknolojik ürün veya hizmetler geliştirmektir. Bu nedenle kurulacak şirketin araştırma-geliştirme, inovasyon ve yazılım geliştirme ekseninde faaliyet göstermesi önemlidir. Ayrıca şirketlerin uluslararası alanda ekonomik ve teknolojik rekabet gücünü artırıcı niteliklere sahip olmaları da aranan bir unsurdur.

Proje Başvurusu ve İş Planı Sunumu

Teknokentte faaliyet göstermek isteyen her şirket, Teknokent yönetim şirketine AR-GE projesini ve detaylı iş planını sunmalıdır. İş planında proje fikri detaylıca anlatılmalı ve niteliği, teknolojik yönü ve teknolojik ilerlemeye olan etkisi açıklanmalıdır.

Yönetici Şirketin İnceleme Sürecinden Geçme

Teknokentlerde yer alan yönetici şirket tarafından proje başvuruları değerlendirmeye alınır ve uygun bulunan girişimler kabul edilir. Değerlendirme aşamasında;

Proje süresi ve ticarileşme potansiyeliyle birlikte ithal ikâme veya ihracat potansiyeli olan yüksek teknolojik ürünleri geliştirebilecek,
Üründe ve üretim yöntemlerinde yenilik getirebilecek,
Ürün kalitesini veya standardını yükseltebilecek,
Verimliliği artırabilecek,
Üretim maliyetlerini düşürebilecek,
Teknolojik bilgi üretilebilecek,
Ürünlerin katma değerini artıracak,
Etkin bir üniversite-sanayi iş birliği gerçekleştirebilecek bir AR-GE veya tasarım projesi olup olmadığı yönünden inceleme yapılır.

Yasal Şirket Kuruluşu

Değerlendirme aşamasının ardından teknokente kabul edilen girişimciler belirli bir süre içinde resmî şirket kuruluş işlemlerini gerçekleştirmelidir. Teknokent şirketleri genellikle anonim veya limited şirket olarak kurulur. Şirketin yasal statüsü belirlenmeli ve ardından tescil edilmelidir.

Teknokent Sınırları İçinde Ofis Açma

Teknokentte şirket kuran girişimciler AR-GE ve inovasyon faaliyetlerini yürütmek için teknokent sınırları içinde kalan bir ofis veya çalışma alanı kiralamalıdır. Teknokent yönetimine kiralama bedeli ödenmelidir.

Şeffaf ve Denetlenebilir Olma

Teknokent bünyesinde yer alan her bir şirket, projelerini denetlenmeye hazır ve şeffaf şekilde yürütmelidir. Projelerin ilerleyişi hakkında teknokent yönetimine ve Bakanlığa düzenli rapor sunulmalı, şirketin faaliyetleri denetlenebilmelidir.

Yasal Mevzuata ve Teknokent Standartlarına Uygunluk

Şirketlerin yasal zeminde faaliyet gösterebilmesi için ilgili mevzuatın yanı sıra ilgili teknokent kurallarına da uyması gerekir. Teknokent içinde yürütülecek AR-GE projeleri, sözleşmede belirlenen süre içinde tamamlanmalıdır. Bunun yanı sıra şirketler, kira sözleşmesine uymak zorunda olduğu gibi teknokent içindeki faaliyetlerinde çevreyi kirletmemeye de özen göstermelidir.

Teknokent Teşvikleri

5746 Sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’da teknokent vergi teşviklerinin kapsamı belirlenmiştir. Bu teşvikleri farklı başlıklar altında ele almak mümkündür:

Kurumlar vergisi teşviki
KDV teşviki
Gelir vergisi teşviki
SGK işveren payı teşviki

Kurumlar Vergisi Teşviki

Teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösteren kurumlar vergisi mükelleflerinin özellikle bu bölgedeki yazılım, tasarım veya AR-GE faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar 31.12.2028 tarihine kadar kurumlar vergisinden müstesnadır. Şirketler yalnızca teknokent sınırları içinde gerçekleştirdikleri faaliyetlerden elde ettikleri kazançlar bakımından kurumlar vergisi teşvikinden yararlanabilir. Mükelleflerin bölge dışında gerçekleştirdikleri faaliyetlerinden elde ettiği kazançlar, yazılım ve AR-GE faaliyetlerinden elde edilmiş olsa dahi istisna kapsamında değildir.

KDV Teşviki

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu geçici 20. madde hükmünde 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’na göre teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösteren girişimcilerin katma değer vergisinden müstesna olduğu yer alır. Buna göre söz konusu işletmelerin kazançlarının gelir veya kurumlar vergisinden istisna bulunduğu süre içinde özellikle bu bölgelerde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, oyun, mobil ve askerî komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetler KDV’den müstesnadır.

Gelir Vergisi Teşviki

4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun geçici 2. maddesinde ifade edildiği üzere bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleriyle ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi, verilecek muhtasar beyannameden tahakkuk eden vergiden indirilir. Gelir vergisi teşviki 31.12.2028 tarihine kadar geçerlidir.

SGK İşveren Payı Teşviki

4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun geçici 2. maddesi SGK işveren payı teşvikiyle alakalıdır. Buna göre ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin bu çalışmaları karşılığında elde ettiği ücretler üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, Maliye Bakanlığı bütçesine ait ödenekten karşılanır.

Teknoloji geliştirme bölgelerinde çalışan ve ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin Kanun kapsamında bölge dışında gerçekleştirdiği faaliyetler de bu madde kapsamında değerlendirilir. Ayrıca lisansüstü eğitim dolayısıyla dışarıda geçirilen sürelere ilişkin Cumhurbaşkanınca belirlenen orana karşılık gelen ücretler de bu kapsama dâhildir.

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamındaki yönetici şirketler bu destekten yararlanan işverenlerin ilgili mevzuata göre gerekli şartları taşıyıp taşımadığını denetlemek zorundadır. Şartların taşınmadığının tespiti hâlindeyse bu durumu iş yerinin bağlı bulunduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine 10 iş günü içinde bildirmekle yükümlüdür.

teknokentte şirket kurmak için gerekenler

Teknokentte Şirket Kurmak İçin Gerekenler

Teknokentlerde şirket kurmak için belirli prosedürün takip edilmesi gerekir. Bu noktada girişimcilerin ihtiyaç duyduğu özellikleri belirlemesi ve teknokent seçimine ilişkin araştırma yapması kritik öneme sahiptir. Peki, teknokentte şirket kurmak için gerekenler nelerdir?

Proje Başvurusu: Teknokent şirketi kurmadan önce yenilikçi ve teknolojik bir proje veya iş planı sunulmalıdır. Tercih etmek istediğiniz teknokente hazırladığınız proje dosyasıyla başvurabilirsiniz. Başvuru teknokent tarafından değerlendirilir ve uygun bulunması hâlinde kabul edilir.
Başvuru Sürecinin Değerlendirilmesi: Bölgede faaliyet göstermek isteyen yeni girişimci başvuruları yönetici şirket tarafından ön değerlendirmeye alınır. Başvuru sahibinin nitelikleriyle bölgede yürütmek istediği işlerin mevzuata ve bölge kuruluş amaçlarına uygunluğu incelenir. Ön değerlendirme sonucu uygun olduğu belirlenen girişimciler asıl başvuruda bulunabilir. Asıl başvurunun onaylanmasıyla işletmeler teknokentte faaliyete geçebilir.
Şirketin Yasal Olarak Kurulması: Seçilen şirket türüne uygun belgeler hazırlanıp bu belgelerle ticaret siciline kayıt yaptırılmalıdır. Böylece şirket yasal varlık kazanır ve faaliyetler resmî zeminde yürütebilir.

Teknokente kabul edilen tüm girişimciler ofis hazırlıklarını tamamlayarak faaliyete başlayabilir. Ancak her teknokentin kurallarının ve dolayısıyla şirket kurma sürecinin değişiklik gösterdiğini belirtmek gerekir. Seçtiğiniz teknokentin resmî internet sitesini detaylıca inceleyerek süreci eksiksiz şekilde tamamlayabilirsiniz.

Türkiye’deki Teknokentler

Ülkemizde sanayi ve teknolojiye yapılan yatırımlar son yıllarda büyük bir ivme kazanarak artış göstermiştir. Bunun sonucunda birçok ilde teknokent kurularak sayılarının her geçen gün artması hedeflenmiştir. Aralık 2024 verilerine göre Türkiye’de gelişmiş teknik altyapılarıyla teknolojik çalışmaların daha verimli gerçekleştirilebileceği 105 teknokent bulunur.

Bu teknokentlerde sanayi ve teknoloji bir arada sunularak inovatif gelişme ve ekonomik kalkınma amacıyla araştırma geliştirme çalışmaları yapılır. Teknokentler girişimlerin bilgi ve teknoloji transferi gerçekleştirmelerine ve bünyesinde yer alan kuruluşların iş birliği yapmalarına olanak tanıyarak nitelikli iş gücüne erişimi kolaylaştırır.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı AR-GE Teşvikleri Genel Müdürlüğünün sunduğu teknoloji geliştirme bölgeleri listesinde yer alan teknokentlerin bazıları şunlardır:

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Teknokent,
İstanbul Teknik Üniversitesi ARI Teknokent,
Yıldız Teknik Üniversitesi Yıldız Teknokent,
Tübitak-Marmara Araştırma Merkezi Teknokent,
Dokuz Eylül Üniversitesi Teknoparkı (DEPARK),
Van Teknokent.

Teknokentte Şirket Nasıl Kurulur?

Teknokentte şirket kurma süreci için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

Teknokent seçimi
Teknokent başvurusu
Sözleşme ve kuruluş

Teknokent Seçimi

Teknokentler arasından seçim yaparken projenin ihtiyaç duyduğu nitelikleri sağlayabilecek seçeneği tercih etmek önemlidir. Şirketin faaliyet göstereceği teknoloji alanı göz önünde bulundurularak teknokentlerin fiziki olanakları, iş birliği fırsatları, yatırımcı ilişkileri ve sağlanan destekler gibi birçok faktör bir arada değerlendirilmelidir.

Teknokent Başvurusu

Girişimciler teknokent başvurularını ön başvuru ve başvuru olmak üzere iki adımda gerçekleştirir.

Ön başvuru için seçilen teknoparkın resmî internet sitesinde bulunan ön başvuru formu doldurulmalıdır. Ön başvuru incelenerek kesin başvuruya geçilmesi için onay verilir veya gerekçe sunularak başvuru reddedilir.
Ön başvurunun kabulü hâlinde girişimci, personel ve proje bilgilerinin yer aldığı form doldurulur.
Başvuru bedelinin ödendiğine dair dekont teknopark portalına yüklenir.
Proje başvurusu teknokent yönetici şirketi tarafından Proje Değerlendirme Komisyonu’na iletilir ve değerlendirme yapılır.

Sözleşme ve Kuruluş

Proje Değerlendirme Komisyonu, görüşlerini yönetici şirkete iletir ve bu şirket nihai kararını verir. Başvurunun olumlu değerlendirilmesi durumunda girişimciler sözleşme için davet edilir. Olumlu şekilde nihayete erdirilen süreçte şirket yetkilisi ve teknokent arasında kira sözleşmesi imzalanır. Girişimcinin bölgeye kabulü, teknokent tarafından belirlenen evrakın teslim edilmesiyle sonuçlanır. Belgelerin tesliminden sonra vergi dairesi ve Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim yapılması amacıyla gerekli bildirim yazıları girişimciye teslim edilir.

Teknokentte şirket kurarak teknoloji tabanlı fikirlerinizi somutlaştırmak ve teknokentin sunduğu çeşitli teşviklerden ve avantajlardan yararlanmak için karmaşık süreçlerin titizlikle yürütülmesi gerekir. Teknokent şirketi kurma sürecini güvenli ve hızlı şekilde tamamlamak için Mükellef’in alanında deneyimli profesyonellerinden destek alabilir, süreci eksiksiz şekilde tamamlayabilirsiniz.

Yenilik ve Teknoloji Tabanlı Girişimlerinizi Hayata Geçirirken Mükellef Yanınızda!

Mükellef olarak girişimlerinizi hayata geçirmeniz için alanında uzman kadromuzla size destek oluyoruz. Pratik ve hızlı çözümler sunarak aklınızdaki tüm soruları cevaplandırıyor, girişim süreçlerinizi en etkili şekilde gerçekleştirmenize yardımcı oluyoruz.

Şirket kuruluşundan çevrim içi muhasebeye, marka tescilinden sanal ofise kadar pek çok hizmetimize dilediğiniz yerden erişebilmeniz için uçtan uca çözümler sağlıyoruz. Fiziki alan sınırlarını tamamen ortadan kaldıran çalışma sistemimiz sayesinde siz de zaman ve mekân kısıtlaması olmadan iş fikirlerinizi hayata geçirmek için hemen üye olun, sizi arayalım.