İhraç Kayıtlı Fatura Nedir?

Türkiye’de üretilen malların yurt dışına satışında kullanılan ihraç kayıtlı fatura vergi süreçlerini kolaylaştırır. İmalatçıların KDV vergilerinin tecil ve terkin edilmesini sağlayarak mali yönetimde avantaj sunar. İhraç kayıtlı fatura işletmelerin vergi yükünü hafifletir ve rekabet güçlerini artırır. Uluslararası ticaret için oldukça önemli bir faturadır. Rehber niteliğindeki içeriğimizden ihraç kayıtlı faturanın ne olduğunu, nasıl düzenlendiğini ve kimlerin ihraç kayıtlı satış gerçekleştirebildiğini öğrenebilirsiniz.

İhracat Kayıtlı Satış Nedir?

İmalat yapan firmanın ihracatçı firmaya yaptığı satışa ihracat kayıtlı satış denir. İmalatçı yurt içinde ticaret yapan bir firmaya satış yaparken KDV oranını faturaya yansıtır ve bunu satış yaptığı firmadan tahsil eder. Yurt içi satış gerçekleştiren firma KDV tutarını ürüne yansıtarak kârını koruyabilir. Yurt dışı satışlarındaysa KDV tutarı faturaya yansıtılamadığı için ihraç kayıtlı satış gerçekleştirilir.

Kimler İhraç Kayıtlı Satış Gerçekleştirebilir?

İhracata yönelik üretim yapan firmalar ihraç kayıtlı satış gerçekleştirebilir. Satışı yapılacak malın ihracat teslimi sayılması için şu şartlar karşılanmalıdır:

• Teslimin yurt dışındaki bir müşteriye, serbest bölgedeki bir alıcıya veya 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 95’inci maddesine göre faaliyette bulunan gümrüksüz satış mağazalarına yapılması gerekir. Bu teslim mağazaya, mağazanın deposuna ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılabilir.
• Teslim konusu mal T.C. Gümrük Bölgesi’nden çıkarak bir dış ülkeye, serbest bölgeye veya gümrüksüz satış mağazasına konulmalıdır. 
• Yetkili gümrük antrepoları zorunlu belgeleri düzenlemeye, malın cinsini ve miktarını belirlemeye ilişkin sınırlamaları Gümrük Müsteşarlığının görüşünü alarak Maliye Bakanlığına iletmelidir. 
• Hizmetlerin yurt dışındaki müşterilere sağlanması gerekir. 

Fason hizmetlerin serbest bölgedeki müşterilere satış yapması da ihracat teslimi sayılır. Fason hizmetlerin serbest bölgedeki müşterilere yapılmış sayılması için şu kriterler karşılanmalıdır:

• Fason hizmet serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmalıdır. 
• Fason hizmetten serbest bölgelerde yararlanılmalıdır.

İhracat Kayıtlı Fatura Nedir?

Türkiye’de yerleşik bir üreticinin veya imalatçının ihracat yapan firmalara mal satarken düzenlediği faturaya ihracat kayıtlı fatura denir. Ticari bir belge niteliğindeki ihraç kayıtlı faturayla malların yurt dışına satışı ispatlanarak devlete ödenmesi gereken katma değer vergisi ertelenebilir ve silinebilir. İhracat kayıtlı fatura sayesinde üretim yapan firmaların KDV yükümlülüğü ortadan kalkabilir. İhraç kayıtlı fatura uygulaması ihracatçıların ve imalatçıların mali yönetimlerini kolaylaştırarak uluslararası pazarda satış yapmalarına yardımcı olur. 

İhraç Kayıtlı Faturadaki Tecil ve Terkin Uygulaması Hakkında

İmalatçı işletmelerin ihraç şartıyla yurt içindeki ihracatçıya yaptığı teslimlerde belirli şartların karşılanması gerekir. Tecil-terkin uygulaması 3297 sayılı Kanun’un 3. maddesiyle ve 3065 sayılı KDVK’nin 11/1-c bendine yapılan ilaveyle teşvik amaçlı getirilmiştir.

Aracılı mal ihracatında yurt içindeki imalatçı ihracatı gerçekleştirecek firmaya KDV tahsil etmeden ihraç kayıtlı (şartlı) mal teslim eder. Bu teslimden kaynaklanan KDV imalatçı tarafından ilgili ayın KDV beyannamesinde beyan edilmelidir.

Teslim ihraç kayıtlı olduğu için verginin ihracatın yasal süresi içinde gerçekleşmesine kadar ertelenmesine tecil denir. Verginin ihracat gerçekleştikten sonra tamamen silinmesine de terkin adı verilir.

İhraç kayıtlı fatura aracılığıyla tecil ve terkin uygulamasının yapılması için karşılanması gereken şartlar şu şekilde açıklanabilir:

• İmalatçı KDV tahsil etmeksizin malı ihraç edilmek şartıyla ihracatçıya teslim etmelidir.
• İmalatçı malı teslim ettiği aya ait bilgileri KDV beyannamesinde bildirmelidir.
• İmalatçılar diğer ihraç kayıtlı fatura kesme şartlarını sağlamalıdır.

Bütün bu durumlar dışında ihraç kayıtlı teslime ilişkin fatura, fiili ihraç tarihinden sonraki tarihi taşıyorsa belirli kriterler sağlanmalıdır. İşlemin ihraç kayıtlı teslimine ilişkin şartları için incelemenin yapılması veya YMM (Yeminli Mali Müşavir) raporuyla tespit edilmesi şartı vardır. Şart karşılandığı takdirde terkin ve iade işlemleri sonuçlandırılabilir.

İhraç Kaydıyla Teslimin Nihai Mallara Uygulanması

Tecil ve terkin işlemleri imalatçıların ihraç kaydıyla satışını yaptıkları mal teslimlerine uygulanır. Satıcının ihraç kaydıyla satışını yaptığı mal ihraç edilen nihai mamul olmalıdır. Şartın karşılanmadığı teslimlerde tecil ve terkin işleminin uygulanması mümkün değildir. 

Örnek: (A) Anonim şirketi iplik imalatçısı bir firmadan pamuk ipliği almaktadır. (A) şirketi aldığı iplikleri kumaş hâline getirip ihraç eder.

(A) Anonim şirketine pamuk ipliği satan iplik imalatçısı firma tüm şartları taşımasına rağmen iplik teslimiyle ilgili KDV Kanunu’nda düzenlenen tecil ve terkin uygulamasından yararlanamaz. Çünkü ihraç edilen nihai mamul pamuk ipliği olmayıp bu ipliklerden üretilen kumaştır. 

İhraç Edilecek Malın Eklentisiyle veya Ayrılmaz Parçalarıyla Ambalaj Maddesinin ya da Malzemelerinin Durumu

İhracatçı ihraç kaydıyla aldığı malı imalatçının teslim ettiği şekilde ihraç etmelidir. Bu mala ait ayrılmaz parçalar, eklentiler veya ambalaj malzemeleri de 3065 sayılı Kanun hükmünce teslim edilebilir.

Örnek: (A) Sektörel Dış Ticaret Şirketi ihracatını yaptığı taze sebzeyi ve meyveyi Gelir Vergisi Kanunu’na göre gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçilerden, ambalaj maddeleriniyse KDV mükelleflerinden satın almaktadır.

İhraç Kayıtlı Faturayı Kimler Kesebilir?

Bir firma mallarını kendi üretiyorsa ihraç kayıtlı fatura kesebilir ancak bazı şartları karşılaması gerekir. Üreticilerin ve imalatçıların ihraç kayıtlı fatura kesebilmesi için karşılaması gereken şartlar şu şekilde sıralanabilir:

• Sanayi siciline kayıt yaptırmak ve Sanayi Sicil Belgesi’ne sahip olmak.
• Gıda üreticileri için Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından gıda işletmesinin kayıt belgesini almak,
• Tarım sektörü için Çiftçi Kayıt Belgesi veya işletme onay belgelerinden birini almak,
• Sanayi Odası, Esnaf ve Sanatkârlar Dernekleri veya Ticaret Odası gibi meslek odalarına kayıt yaptırmak,
• Üretilen mala bağlı olarak çalışan sayısını bildirmek,
• Yeterli üretim yapacak ham maddeye, araziye, makineye veya tesise sahip olmak,
• Fason üretim yapılıyorsa fason üretici belgesini almak.

İmalatçıların üretim yaptıkları alan fatura şartlarını belirlediği için imalatçıların niteliğinde bir değişiklik olması veya imalatçı niteliğinin kaybedilmesi durumunda bu durum on beş gün içinde ilgili vergi dairesine bildirilmelidir.

İhracat Kayıtlı Fatura Hangi Ürünler İçin Düzenlenir?

İhraç kayıtlı fatura yurt dışında satış yapılmak amacıyla üretilen çeşitli ürünler için düzenlenebilir. Ürünlerin satışı planlanan yurt dışı ülkesinde rağbet görmesi avantaj sağlar. İhraç kayıtlı fatura düzenlenebilen ürünler şu şekilde detaylandırılabilir:

• Elektronik ürünler,
• Tekstil ve hazır giyim ürünleri,
• Endüstri ürünleri,
• Gıda ve tarım ürünleri.

Fason üretim kapsamındaki ürünlere de ihraç kayıtlı fatura kesilebilir. Bir firma başka bir üretici firmaya kendi talepleri doğrultusunda üretim yaptırıyorsa buna fason üretim denir.

Yeni üretim yapmaya başlayan imalatçılar ve küçük ölçekli şirketler fason üretimi tercih ederek hızlı büyüme elde edebilir. Fason üretimde ürünün markası üretimi yaptıran firmanın veya üreticinin olabilir. Çeşitli ürünlerin imalatının yapıldığı fason üretimde ihraç kayıtlı fatura kullanılabilir.

İhracat Kayıtlı Faturada Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

İhraç kayıtlı fatura kesmeye ve fatura yükümlülüklerine dair dikkat edilmesi gereken noktalar şu şekilde açıklanabilir:

• Yetkili gümrük antrepolarının işleyişiyle ilgili belirlenen esaslara uyulmaması durumunda zamanında iletilmeyen vergi, kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizi KDV iadesi alan kişinin ve antrepo işleticisinin sorumluluğundadır.
• Ürünlerin fiil sevk tarihinin doğru belirtilmesi gerekir.
• Satış işlemine dair tüm detaylar ihraç kayıtlı faturada yer almalıdır.
• KDV miktarı ürünün türüne ve satıcı firmanın sektörüne göre değişiklik gösterdiği için uygun şekilde hesaplanmalıdır.
• İhraç kayıtlı fatura kesilecekse iade ve tecil edilecek vergi oranının da hesaplanması gerekir.
• Fatura düzenlenirken vergi oranı ve muafiyet türü belirlenmelidir.
• İhraç kayıtlı faturanın içeriğindeki kur bilgisi için ihracatın yapılacağı cari yıl baz alınmalıdır. 
• Fatura tipi ihraç kayıtlı şekilde belirtilmelidir. 
• Fatura düzenlenirken ilgili kanun hükmünce belirlenen yasal süreye dikkat edilmelidir.

İhraç kayıtlı faturalar için muhasebe kaydının da tutulması gerekir. İmalatçı firmanın muhasebe kayıtlarındaki ihraç kayıtlı teslimlerin şu aşamalarına dikkat edilmelidir:

• İhraç kayıtlı teslimlere ilişkin muhasebe kayıtlarının tutulması,
• KDV beyannamesinin düzenlenmesi ve ilgili hesapların kapatılması süreci.

İhraç Kayıtlı Fatura Nasıl Düzenlenir?

Özel bir yerleşim düzeni bulunan ihraç kayıtlı faturayı hazırlarken şu adımları takip edebilirsiniz:

• Firmaya ait bilgileri yazmakla başlayabilirsiniz.
• Vergi dairesini, e-postayı ve MERSİS numarasını yazabilirsiniz.
• Vergi kimlik numarasını ekleyebilirsiniz. 
• Faturaya ilişkin bilgileri yazabilirsiniz.
• Mal ve hizmet bilgilerini doldurabilirsiniz. 
• KDV oranını ve tutarını hesaplayarak ekleyebilirsiniz. 

Tüm bu adımları kolayca halletmek için profesyonel destek alabilirsiniz. MERSİS ve vergi kimlik numarası gibi bilgileri hızlıca ekleyebilir, ihraç kayıtlı faturayı eksiksiz ve hatasız doldurabilirsiniz. 

İhracat Kayıtlı Fatura Ne Zaman Düzenlenir?

İhraç kayıtlı faturanın malın tesliminden önce düzenlenmesi gerekir. Malın teslimi sırasında ya da teslim tarihinden sonra en geç yedi gün içinde fatura kesilmelidir.

Teslimlere ait faturanın esas itibarıyla ihracatçı firmanın düzenlediği fatura tarihinden önceki bir tarihte düzenlenmiş olması gerekir. Ayrıca satıcı firma tarafından düzenlenen fatura tarihi, ihracatçı firmanın düzenlediği fatura veya fiili ihraç tarihinden sonraki bir tarih olmalıdır.

İhracatın mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle üç ay içinde gerçekleştirilememesi hâlinde üç aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren en geç on beş gün içinde başvuran ihracatçılara üç aya kadar ek süre verilebilir. Ceza yaptırımı olmayan mücbir sebeplerden bazıları şu şekildedir:

• Olumsuz hava koşulları sebebiyle kara yolunun kapanması,
• Varış limanının faal olmaması,
• Trafik kazası,
• Gemi kazası,
• Grev.

İhracat Kayıtlı Faturanın Avantajları Nedir?

İhraç kayıtlı faturanın önemli avantajlarının başında ihracat ve üretim yapan firmaların ürün satışını KDV ödemeden yapmaları gelir. İhraç kayıtlı fatura sisteminin diğer avantajları da şu şekilde sıralanabilir:

• İmalatçılar tecil ve terkin uygulaması sayesinde KDV’yi ihracat gerçekleşene kadar erteleyebilir ve ihracat gerçekleştikten sonra silebilir. Bu durum nakit akışını iyileştirerek mali yükü hafifletir. 
• İhraç kayıtlı fatura ihracatçıların ve imalatçıların finansal süreçlerini kolaylaştırır. Vergi süreçlerini daha öngörülebilir hâle getirir.
• KDV muafiyeti ve tecil-terkin uygulaması işletmelerin uluslararası pazarda rekabetçi fiyatlarla ürün satmalarına olanak tanır.
• İhracatçı firmalar KDV ödemeden ürün satın alabildikleri için maliyetleri önemli ölçüde düşer.
• İmalatçı olarak ihraç kayıtlı satışta hesaplanamayan KDV tutarı kadar iade talebinde bulunulabilir. 

İhraç Kayıtlı Fatura ile İhracat Faturası Arasındaki Farklar Nelerdir?

İhraç kayıtlı fatura ve ihracat faturası arasındaki temel fark üretim amacına dayanır. İhraç kayıtlı fatura ve ihracat faturası arasındaki farklar şu şekilde detaylandırılabilir:

• İhraç kayıtlı ürünler sadece yurt dışında satılmak için üretilir. İhracat faturası kesilen ürünlerse yurt içi ve yurt dışı pazarlarında satışa sunulabilir. 
• İhracat faturasında teslim şartı bilgisi vardır ancak ihraç kayıtlı faturada yoktur. 
• İhracat faturasında eşya ve kap bilgileri verilirken ihraç kayıtlı faturada verilmez.
• İhraç kayıtlı faturada MERSİS numarası yazılırken ihracat faturasında GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) kodu yazılır. 
• İhraç kayıtlı faturada KDV tutarı ve oranı belirtilir. İhracat faturasında KDV’yle ilgili bir bölüm yoktur.

Finansal Süreçlerinizi Mükellef ile Kolaylaştırın!

İmalatçıysanız ve mali akışınızı etkili yönetmek istiyorsanız Mükellef olarak size destek oluyoruz. Şirket kuruluşundan yönetim süreçlerine kadar tüm aşamaları eksiksiz ve doğru yürütmenizi sağlıyoruz. Siz de dilediğiniz yerden iletişime geçebileceğiniz uzman ekibimizle sorularınızın cevaplarına kolayca ulaşabilirsiniz. Mükellef’e hemen kayıt olun, sizi arayalım.

Sıkça Sorulan Sorular

İhraç kayıtlı fatura hakkında sıkça sorulan sorulara buradan ulaşabilirsiniz.

Yararlanılan Kaynaklar 

https://intvrg.gib.gov.tr/kdv_iadesi_duyuru_yeni.pdf

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/695530

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.3065.pdf