kanunen kabul edilmeyen giderler

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler

Yayın Tarihi: Güncelleme Tarihi:

Vergi beyannamesi hazırlarken safi kazançtan indirilebilecek giderleri hesaplamak vergi mükellefinin üstündeki vergi yükünü hafifletmek adına atılabilecek önemli bir adımdır. Beyannameleri hazırlarken göz önünde bulundurulması gereken bir diğer adımsa kanunen kabul edilmeyen giderleri (KKEG) öğrenerek mali açıdan zarara neden olabilecek harcamalardan kaçınmaktır. Peki, kanunen kabul edilmeyen giderler nelerdir? İşte KKEG hakkında tüm detaylar.

KKEG Nedir?

Vergi matrahı oluştururken hesap dönemi edinilen kazançtan düşülemeyen giderlere kanunen kabul edilmeyen giderler denir. Yani işletmelerin vergi matrahı hazırlarken çeşitli kanunların getirdiği harcamaları, kimi zaman indirimleri gider olarak yazmaları yasaklanmıştır. Gayrisafi kazançtan düşülemeyen bu giderler, temel olarak üç ayrı başlıkta incelenebilir.

  • Bu başlıklardan ilki 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 41. maddesinde yer alan gider sayılmayan ödemelerdir.
  • Bir diğeri, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11. maddesinde sayılan kurum kazancında kabul edilmeyen indirimlerden oluşur.
  • Son olarak Vergi Hukuku’nun genel ilkelerine aykırılık teşkil ettiği için çeşitli vergi kanunlarınca indirimi ya da gider olarak yazılması yasaklanmış harcamalar, kanunen kabul edilemeyen gider sayılır.

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Nasıl Hesaplanır?

Hesap dönemi içinde işletme kazancının nasıl hesaplanacağı 193 kanun numaralı Gelir Vergisi Kanunu’nun 39. maddesinde açıklanmıştır. Hesap dönemi bir yıldan oluşur. Maddeye göre hesap dönemi içindeki ticari kazanç, bir yılda elde edilen hasılattan giderlerin düşülmesiyle hesaplanır.

Hasılat kazanılan paralar ve hemen ödenmesi gereken alacaklardan oluşurken giderlerse ödemelerden ve hemen ödenmesi gereken borçlardan oluşur. Kanunun devamındaysa devam maddelere gönderme yapılarak kabul edilen ve edilmeyen giderlerin göz önünde bulundurulması gerektiği belirtilmiştir. 40. maddede işletme adına yapılan ve gider olarak kabul edilen harcamalardan bahsedilmiştir, bu harcamalar matrahta yer alır. 

Aynı kanunun 41. maddesindeyse kanunen kabul edilmeyen giderlerin detayına inilmiş, 11 maddeyle hangi ödemelerin gider sayılmayacağı açıklanmıştır. Daha önce de belirttiğimiz gibi 41. maddeye göre yapılan ödemelerin toplamı kanunen kabul edilmeyen giderler sayılır.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11. maddesinde geçen alt başlıklara göre hesaplanacak indirim tutarlarının toplamı da KKEG sayılır.

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Listesi

KKEG, çeşitli kanunlarda yer bulur. En çok karşılaşılan iki çeşidiyse Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nda detaylandırılan maddelerdir. Bu iki kanun dışında farklı vergi kanunlarında vergi hukukunun genel ilkelerine aykırı olması sebebiyle gider sayılmayan harcamalar ya da indirimler görülebilir.

Gelir Vergisi Mükellefleri İçin KKEG

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu 41. maddesinde şu ödemelerin gider olarak sayılmasının mümkün olmayacağı belirtilmiştir:

  • İşletme sahibinin, eşinin veya çocuklarının işletmeden aldığı paralar veya sair değerler,
  • İşletme sahibinin kendine, eşine, küçük çocuklarına işletme adına ödenen aylıklar, ücretler, ikramiyeler, tazminatlar ve benzeri ödemeler,
  • Teşebbüs sahibinin sermaye olarak işletmeye koyduğu varlıklara yürütülecek faizler,
  • Emsallere uygunluk ilkesine aykırı olduğu belirlenen bedel veya fiyatlar üzerinden mal alım veya satımı yapılması hâlinde emsallere uygun bedel veya fiyat ile işletme sahibince uygulanmış bedel veya fiyat arasındaki (işletme aleyhine olan) farklar işletmeden çekilmiş sayılır.
  • Para ve vergi cezaları,
  • Alkol, alkollü içecekler ve tütün ile tütün mamullerine yapılacak reklam bedelinin %50’si,
  • Kiralama yoluyla elde edinilen ve işletme adına kayıtlı olan yat, tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz taşıtları ve uçak, helikopter gibi hava taşıtlarından işletmenin esas faaliyet konusuyla ilgisi olmayanların giderleri ve amortismanları,
  • Kullanılan yabancı kaynakları, yerli kaynaklarını geçen işletmelerde aşan kısma münhasır olmak üzere belirtilen giderlerin %10’u,
  • Basın yoluyla işlenen ve radyo televizyon adı altında doğan zararlar için ödenen tazminat,
  • 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 4. maddesine göre hakkında reklam yasağı uygulananlara verilen reklamların giderleri.

Kurumlar Vergisi Mükellefleri İçin KKEG

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11. maddesine göre indirimden yoksun kılınan kalemler şu şekildedir:

  • Öz sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler,
  • Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler,
  • Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar,
  • Ayrılan yedek akçeler,
  • Kurumlar vergisiyle her türlü para cezaları, vergi cezaları kanun hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizlerle Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ödenen gecikme faizleri,
  • Menkul kıymetlerin itibari değerlerinin altında ihracından doğan zararlarla bu menkul kıymetlere ilişkin olarak ödenen komisyonlar ve benzeri her tür giderler,
  • Kiralama yoluyla edinilen veya işletmede kayıtlı olan yat, kotra, tekne, sürat teknesi gibi motorlu deniz taşıtları ile uçak, helikopter gibi hava taşıtlarından işletmenin esas faaliyet konusuyla ilgili olmayanların giderleri ve amortismanları,
  • Kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan maddi ve manevi zarar tazminat giderleri.
  • Basın yoluyla işlenen fiillerden veya radyo ve televizyon yayınlarından doğacak maddi ve manevi zararlardan dolayı ödenen tazminat giderleri,
  • Her türlü alkol ve alkollü içkilerle tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklam giderlerinin % 50’si,
  • Kullanılan yabancı kaynakları, yerli kaynakları geçen işletmelerde aşan kısmına münhasır olmak üzere belirtilen giderlerin %10’u
  • Hakkında reklam yasağı uygulananlara verilen reklamların giderleri.

Vergi Hukukunun Genel İlkelerine Aykırılık Dolayısıyla KKEG

Verginin genelliği, kamu giderlerini karşılamaya yönelik olması, mali güçle orantılı olması ve vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı vergi hukukuna hâkim olan genel ilkelerdir. Vergi hukukundaki genel ilkelere aykırı olan ve dolayısıyla gelir vergisi matrahından düşürülemeyen giderler şunlardır:

  • Kanunen yasaklanmış fiiller dolayısıyla yapılan giderler,
  • Fiilen ödenmeyen Sosyal Güvenlik Kurumu borçları,
  • Özel iletişim vergisi,
  • Ticari işletmelerde çalınma, kaybolma ve benzeri nedenlerden doğan zararlar,
  • Vergi mükelleflerinin gerçek durumunu yansıtmayan harcamalar.
kanunen kabul edilmeyen giderler hangi hesapta izlenir

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hangi Hesapta İzlenir?

Kanunen kabul edilmeyen giderlerin hangi hesaba dâhil edilmesi gerektiği sorusu hâlâ kesin bir yanıta kavuşmamış ve çok kafa karıştıran bir sorudur. Tek hesap düzeninde KKEG için ayrı bir hesap ismi bulunmaz. Bu giderlerin izlenmesi için Ticari Kâr tablosuna ilave olarak Mali Kâr tablosu yapılmalıdır. KKEG, ilgili gider hesap düzeninde gider türüne göre kaydedilmelidir. Nazım hesaplarda da KKEG adına açılmış alt hesap düzenlerinde izlenir. 

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Nasıl Muhasebeleştirilir?

Eğer bir gider, KKEG sayılıyorsa vergi beyannamesinde belirtilir ve giderin ya da indirimin iptali yapılır. KKEG’nin muhasebeleştirilmesi için tek düzen muhasebe sistemlerinde bir ana hesap açılması gerekmese de alt hesaplarda yıl boy düzenli bir şekilde KKEG kayıtları hesaplanmalıdır. Böylece karışıklığa yer vermeden yıl sonunda vergi beyannamesi hazırlanabilir.

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Muhasebe Kayıt Örneği

Kanunen kabul edilmeyen giderlerin muhasebe kayıt örneği şöyledir:

  • Şirketin X Bankası hesabı detaylarında görülen 10.000,00 TL tutarındaki ödemenin 20.09.2024 tarihinde 18598 numaralı mahsup fişi ile 689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar hesabında kayıtlara alındığı görülmüştür.

Söz konusu bu ödemenin Ahmet Uzun’a şirket bünyesinde açılacak olan yeni bilgisayar odası için çalışması karşılığında verilen avans ödemesi olduğu ancak hizmet alımının gerçekleşmemesi ve serbest meslek makbuzu alınamaması sebebiyle KKEG olarak kayıtlara alındığı ve serbest meslek kazancı kapsamında olan avans ödemesi için stopaj hesaplanmadığı tespit edilmiştir.

…………………. 20.09.2024 ………………………………

689 Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar 10.000,00

  689.001.001 Kanunen Kabul Edilmeyen Gider

 102 Bankalar 10.000,00

 102.100.008 X Bankası Vadesiz Hs.

Diğer Yasa Hükümleri Dolayısıyla KKEG

Sadece vergi kanunları değil, çeşitli kanunlarda da kabul edilmeyen giderler karşımıza çıkabilir. Bunlardan biri Ceza Kanunu’nda geçen rüşvettir. MTV, ÖTV gibi vergiler de KKEG içinde yer alır. İş Kanunu’ndaki kıdem tazminatına ilişkin yükümlülükler de bu kategoride yer alır. Kısaca vergi hukukunun genel esasları ve ahlakla çelişen ödemelerin KKEG kapsamına girdiğini söyleyebiliriz.

Şirketiniz İçin Eksiksiz Online Muhasebe Hizmeti Mükellef’te!

Mükellef olarak şirketinizin muhasebe süreç yönetimini avantajlı fiyatlarla yapıyoruz. Vergi yönetimi, fatura düzenleme, fiş yükleme, planınız kapsamında ücretsiz ön muhasebe gibi pek çok ihtiyacınızı profesyonel ekibimizle en iyi biçimde yürütüyoruz. Mükellef olarak hem muhasebe işlemlerinizde hem şirket kurulumunda size destek oluyoruz.

New call-to-action

Sıkça Sorulan Sorular

KKEG hakkında sıkça sorulan sorulara buradan ulaşabilirsiniz.

Gelir Vergisi Beyannamesinde Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Nereye Yazılır?

Gelir vergisi beyannamesinde KKEG 689 sayılı Diğer Olağan Dışı Giderler ve Zararlar Hesabı’na yazılır.

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Hesabı Nasıl Kapatılır?

Dönem sonunda vergi mükelleflerinin üzerindeki hesap firma sahibinin ya da ortakların cari hesabına devredilerek kapatılır.

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Kodu Nedir?

Kanunen kabul edilmeyen giderler, 689.01 no.’lu hesaba kaydedilir. Bu giderlerin ayrı bir hesapta izlenmesi yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesini kolaylaştırır.

Yararlanılan Kaynaklar

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.4.193.pdf

https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5520.pdf




Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir