Dinamik ekonomisiyle girişimciler için cazip fırsatlar sunan Amerika Birleşik Devletleri, işletmeler ve şirketler için çeşitli yükümlülükleri beraberinde getirir. Amerika’da ticari alanda yer almak isteyen girişimciler için yerine getirilmesi gereken yasal yükümlülükler arasında imtiyaz vergisi de yer alır. İmtiyaz vergisinin ödeme prosedürü, miktarı ve ne zaman ödenmesi gerektiği hakkındaki detaylı bilgilere içeriğimizden ulaşabilirsiniz.
Franchise Tax (İmtiyaz Vergisi) Nedir?
Franchise tax yani imtiyaz vergisi şirketlerin ilgili eyalet düzeyinde faaliyet göstermelerini sağlayan bir vergi türüdür. Ticari kuruluşlar imtiyaz vergisi ödeyerek kayıt oldukları eyalet özelinde işlerini ve işlemlerini yürütebilir. Bu yönüyle imtiyaz vergisinin işletme veya şirketlere belirli bir eyalette iş yapma hakkı tanıdığı söylenebilir. İşletmelere söz konusu eyalette imtiyazlı olma ve faaliyet gösterme yetkisi tanıyan bu vergi türü, franchise kuruluşlar üzerindeki bir vergi olarak algılanmamalıdır. Aksine birçok şirket türü için öngörülmüş bir vergi çeşididir. Amaç itibarıyla şirketin tüzel kişiliğinin kazanmasına ve faaliyetlerini sürdürülebilmesine hizmet eder.
Şirketin eyalet yasaları çerçevesinde faaliyetini sürdürmesine olanak sağlayan imtiyaz vergisi, her eyalette farklı prosedürlere tabi olabilir. Ayrıca imtiyaz vergisi miktarının her bir eyalet için farklı hesaplandığını belirtmek gerekir.
Franchise Tax (İmtiyaz Vergisi) Hangi Eyalette Zorunlu?
Amerika Birleşik Devletleri’nde her bir eyaletin yasaları ve ticari kuralları birbirinden farklı düzenlenmiştir. Eyaletlerin bazılarında imtiyaz vergisi uygulaması yer almazken bazılarındaysa bu vergi önemli bir konumdadır. İmtiyaz vergisinin zorunlu olarak uygulandığı bazı eyaletler şunlardır:
- Delaware,
- Alabama,
- Kaliforniya,
- Louisiana,
- New York,
- Teksas,
- Washington DC.
İmtiyaz vergisinin zorunlu olarak yer aldığı her bir eyalet, vergiye yönelik uygulamaları kendi kurallarına göre belirler. Bu sebeple verginin miktarı, ödeme yöntemi ve süresi gibi unsurlar değişiklik gösterebilir.
Franchise Tax (İmtiyaz Vergisi) Nasıl Hesaplanır?
İmtiyaz vergisinin hesaplanması eyalet kurallarına göre değişiklik gösterebilir. Verginin miktarı ve hesaplanması; sabit oranlı vergi, brüt gelir yüzdesi veya işletmenin net değerinin yüzdesi gibi birçok farklı şekilde olabilir. Ayrıca vergiye tabi olan işletmeler de çeşitlilik gösterebilir. Bazı eyaletlerde vergi yalnızca küçük işletmelere uygulanırken bazı eyaletlerde büyük ölçekli şirketler için de vergi öngörülmüştür. Bu durumun doğal bir sonucu olarak imtiyaz vergisinin miktarı farklı olabilir. Bir işletmenin birden fazla eyalette faaliyet göstermesi hâlinde her eyalette imtiyaz vergisine tabi olması söz konusudur.
İmtiyaz vergisi için çeşitli eyaletlerde yıllık farklı miktarlar belirlenmiştir. İşletmelerin ticari faaliyetlerini sağlıklı bir şekilde sürdürebilmeleri adına imtiyaz vergisi miktarının doğru hesaplanması önemlidir. İmtiyaz vergisi hesaplamaları çeşitli şekilde gerçekleşse de genel olarak aşağıdaki yöntemlerle hesaplanabilir:
- Delaware gibi bazı eyaletlerde franchise vergisi hesaplanırken şirketin hisse senetleri ve sermayesi baz alınır. Şirkete ait varlıklar, borçlar ve sermaye değerleri hesaba katılarak gerçekleştirilen bu yöntem, vergi miktarını belirlemekte önemli bir araçtır. Ancak vergi miktarının şirketin büyüklüğüne göre değişebileceğini unutmamak gerekir.
- İşletmenin net varlıkları üzerinden vergi miktarının hesaplanması mümkündür. Bazı eyaletlerde uygulanan bu yöntemde şirketin yıllık bilançoları incelenir. Elde edilen net değer üzerinden vergi miktarı belirlenir.
- New York gibi eyaletlerde şirketin belirli bir dönemde elde ettiği gelir temelinde hesaplama yapılır. Bu yöntemde gelir üzerinden bir yüzdelik oran belirlenir.
- Şirketin büyüklüğü, iş hacmi veya geliri gibi unsurlar dikkate alınmadan yalnızca vergi için belirlenen sabit oran üzerinden hesaplama yapılabilir. Teksas ve Washington DC eyaletlerinde sabit oran metodu kullanılır.
Yukarıda yer alan temel yöntemlerin haricinde brüt varlıklar, gelirler, mülkler ve yatırımlar gibi farklı yöntemler aracılığıyla imtiyaz vergisi miktarı hesaplanabilir. Bu nedenle franchise vergi oranının hesaplanması ve diğer yasal gereksinimlerin planlanması için eyalet kuralları ayrı ayrı incelenmelidir.
Franchise Tax (İmtiyaz Vergisi) Ne Zaman Ödenir?
İmtiyaz vergisinin ödeme tarihi şirket türüne ve eyalet yasalarına bağlı olarak farklılık gösterir. İşletmenin kayıtlı olduğu eyalette özel olarak belirlenen son ödeme tarihleri dikkate alınarak vergi ödemesi gerçekleştirilebilir. Delaware eyaletinden örnek vermek gerekirse şirketlerin imtiyaz vergisi için öngörülen son ödeme tarihi her yıl 1 Mart günüdür. Delaware’de LLC ve sınırlı ortaklık (LP) işletmeleri için de imtiyaz vergisinin her yıl 1 Haziran’a kadar ödenmesi gerekir.
Belirli eyaletlerde vergi yılının üçüncü veya dördüncü ayının 15’i, vergi ödemesinin son günü olarak ilan edilmiştir. Örneğin Washington DC’de imtiyaz vergisi vergi yılının bitiminden itibaren dört ay on beş gün içinde, yani 15 Nisan’da ödenir. İşletmenin kurulduğu günün yıl dönümü tarihi de son ödeme günü olabilir. Ancak imtiyaz vergileri için eyalet yasalarına bağlı olarak ek süre tanınabileceğini belirtmekte fayda vardır.
Franchise Tax (İmtiyaz Vergisi) Nasıl Ödenir?
İmtiyaz vergisinin ödenmesi her eyalette farklı prosedürlere bağlı olsa da genellikle ödeme süreci vergi miktarının hesaplanmasıyla başlar. Bu hesaplama yapılırken işletmenin kayıtlı olduğu eyaletin kuralları dikkate alınarak bir tutar elde edilir. Hesaplamaya işletmenin büyüklüğü ve geliri gibi unsurlar da dâhil edilir.
Ödenmesi gereken vergi miktarı belirlendikten sonra verginin beyannameyle birlikte ilgili vergi dairesine iletilmesi gerekir. Genellikle yıllık olarak beyan edilen imtiyaz vergisi beyannameleri, fiziki veya çevrim içi olarak sunulabilir. Son aşamada her eyaletin belirlediği son ödeme gününe kadar ödeme yapılır. Ödemeler eyaletlerin hazırlamış olduğu çevrim içi sistemler üzerinden kredi kartı veya havale gibi yöntemlerle gerçekleştirilebilir.
Franchise Tax (İmtiyaz Vergisi) Ödenmezse Ne Olur?
Vergiler şirketler için uluslararası düzeyde bir yasal yükümlülük olarak yer alır. Diğer vergiler gibi imtiyaz vergisinin ödenmemesi de hukuki, mali ve diğer alanlarda çeşitli sonuçlar doğurur. Bunlardan biri, işletme lisansının iptal edilmesi veya askıya alınması olan idari sonuçlardır. İmtiyaz vergisi ödenmediği takdirde şirket, feshedilme tehlikesiyle karşı karşıya kalabilir. Eyalet yasaları değişiklik sunmakla birlikte genel olarak verginin ödenmemesi durumunda şirketler yasal aktifliğini kaybedebilir. Resmî olarak faaliyet gösteremeyen bir işletme ticari faaliyetlerine devam edemeyecektir.
İmtiyaz vergisinin ödenmemesi hukuki yaptırımları doğururken işletme bu yaptırımlar sonucunda itibar kaybına uğrayabilir. Faaliyetlerini sürdüremeyen bir şirket, mevcut ve potansiyel yatırımcılarının ve müşterilerinin güveninin zedelenmesine neden olabilir. Franchise vergilerini ödememek bir işletmenin kredi notunda olumsuz bir etki bırakabileceğinden finansman sağlamak ve yatırımlardan faydalanmak zorlaşabilir.
Zamanında veya hiç ödenmeyen bir imtiyaz vergisinin sonucunda işletmeler, eyalet kuralları uyarınca farklı gecikme cezaları ve faizleri ödemek zorunda kalabilir. Örneğin Delaware eyaletinde 200$ gecikme cezası ve aylık %1.5 oranında bir faiz ücreti belirlenmiştir.
Son olarak vergi yükümlülüklerine sürekli olarak uyulmaması haciz ve kesinti gibi durumların yaşanmasına yol açabilir. Vergi miktarının ödenmemesi durumunda, yetkili vergi dairesi vergi için teminat olarak gösterilen işletme mallarını ve varlıklarını haczedebilme yetkisine sahiptir.
Amerika’daki Şirketinizin Vergi İşlemleri İçin En Büyük Yardımcınız: Mükellef
Mükellef olarak hayalini kurduğunuz girişim fikrini hayata geçirmeniz için yalnızca Türkiye’de değil, Amerika’da da size destek oluyoruz. Franchise vergi ödemelerini ve şirket için gerekli diğer prosedürleri halledebilmeniz için kolaylık sağlıyoruz. Şirket kuruluşundan çevrim içi muhasebeye kadar pek çok hizmetimizle online olarak hizmet veriyoruz. Fiziki alan sınırlarını tamamen ortadan kaldıran çalışma sistemimiz sayesinde siz de dilediğiniz yerden şirketinizi kurabilir, vergi işlemlerini pratik bir şekilde halledebilirsiniz.
